Novena ba Jezús nia futar Fuan Santu

Novena ba Jezús nia futar Fuan Santu

Durante loron 9, tuir leitura sira propoin iha liturjia loroloron nian, ita ba reflete  kona-ba Jezús nia hanorin ne’ebé hatudu karakterístika sira ninia futar Fuan Santu nian.

1. INTEGRIDADE

“Halo buat hotu tan domin” (Mt 5,17-19)

Jezús kontra vizaun formál no legalista kumpri lei Moisés nian, hodi fó hanoin importánsia intensaun nian. Asaun esteriór tenke la’o ho atitude interiór. Intensaun mak kualifika asaun no asaun fó isin ba intensaun.
Presiza interioriza ukun-fuan, atu la moris iha aparénsia, la sai ipókrita, atu la buka an rasik nia méritu no ema nia hahí.

Sagrado Coração de Jesus, fazei que eu Vos ame cada vez mais.

 

2. KOMUÑAUN

“Na’i dehan: Ema ne’ebé han ha’u isin no hemu ha’u raan, hela iha ha’u no ha’u iha nia” (Jo 6,56)

Iha rai-fuik mundu ne’e nian, ho hamlaha oioin, ita iha Paun ne’ebé salva ita husi mate.

Se ha’u han ai-han baibain, ai-han nakfilak mai ha’u; se ha’u han Na’iJezús nia Isin no hemu nia Raan, ha’u mak sei nakfilak ba Jezús, Maromak Oan.

Sagrado Coração de Jesus, fazei o meu coração semelhante ao Vosso.

 

3. FUAN MOOS

“Keta halo sala adultériu” (Mt 5,27).

Kristu hafunu vísiu sira ho autoridade boot lejisladór ida nian. Vísiu ida mak “concupiscência”, sai dadur instintu nian eh kaan sira isin nian, ne’ebé lori ba adultériu: adultériu ho matan, imajinasaun, sentimentu, hanoin no isin.

Karik ha’u-nia konxiénsia la akuza kona-ba ne’e hotu, ha’u bele monu ba adultériu espirituál, bainhira ha’u la husik Na’i foti fatin dahuluk iha jerarkia ha’u-nia afetu sira-nian, ha’u-nia interese sira-nian, ha’u-nia hakaran domin nian.

Coração de Jesus, Rei e centro de todos os corações, tende Piedade de nós!

 

4. SINSERIDADE TOTÁL

“Imi nia liafuan tenke nune’e, nune’e; la nunene’e, la nune’e. Liufali ida-ne’e mai husi buat aat” (Mt 5,37).

Jezús ezije sinseridade totál, hodi enfatiza katak liafuan ne’ebé ita ko’alia barabarak liufali buat ne’ebé presiza atu falsifika lia-loos, mai husi diabu, “lohidór no aman lia-bosok nian” (Jo 8,44).

Moras ibun nian ne’ebé baibain ema iha mak ko’alia liafuan mamuk, lia-bosok, liafuan lahó sentidu no ho ulun laloos, liafuan lais no kose-kose nian, liafuan hotar no tolok

Hodi asimila iha moris Jezús nia Liafuan mak permite atu “ko’alia ho Maromak nia Liafuan” (1Pd 4,11), atu “ko’alia ho grasa” (Col 4,6), katak ko’alia ho inspirasaun husi Espíritu Santu (kf Mt 10,20).

Coração de Jesus, em que se encerram todos os tesouros de sabedoria e ciência, tende Piedade de nós”.

 

5. GRATUIDADE

Imi simu degrasa, imi fó degrasa” (Mt 18,8).

Ema ida la sosa salvasaun husi Jezús. Nia oferese grátis, maibé depende mai ita atu simu no korresponde, basá Maromak respeita liberdade umana. Maromak, liuhusi profeta Isaías sente kompaixaun ba ema ne’ebé uza nia osan no soin ba buat ne’ebé la habosu nia fuan no konvida atu ba foti iha Nia ai-han di’ak no haksolok fuan (kf Is 55,1-2).

Santu Agostinho dehan Maromak de’it mak bele halakon ita-nia hamlaha no “ita-nia fuan sei hakmatek bainhira hetan ona Nia”.

No dixípulu ne’ebé deskobre don Maromak nian iha gratuidade, nia mós komunika ba ema ho gratuidade hanesan.

Coração de Jesus, de cuja plenitude todos nós recebemos, tende Piedade de nós!

 

6. MAGNANIMIDADE

“Keta fila kotuk ba ema ne’ebé presiza ó” (kf Mt 5,42).

Kontra ukun-fuan antigu (kódigu Hammurabi, sékulu XVIII molok Kristu) “matan selu ho matan, nehan selu ho nehan”, Jezús husu komportamentu ne’ebé fokit sai hahalok aat nia abut. Nia hanorin atu nia eskolante sira iha fuan boot (magnánimo), sai pasiente, la opoin ho espíritu vingansa nian, intoleránsia hasoru ema ne’ebé tau ita iha prova, terus, nune’e hapara espirál violénsia no assédiu nian. No ida-ne’e bainhira implika mós integridade pesoál no rikusoin rasik, hahú husi fó ita-nia tempu.

S.Paulo foti Jezús nia hanorin bainhira nia dehan: “Imi keta hatán aat ho aat… keta husik buat aat manán imi, maibé manán aat ho di’ak” (Rm 12,17.21).

Kristu hakarak atu ninia eskolante sira sai hanesan MASIN ne’ebé konserva an rasik no mantein mós elementu sira ne’ebé kahur ho masin.

Coração de Jesus, paciente e de muitas misericórdias, tende Piedade de nós!

 

7. DOMIN BA FUNU-BALU

“Imi buka sai perfeitu hanesan imi Aman iha lalehan perfeitu” (Mt 5,48).

Prinsípiu estraordináriu nian.

“Sé hadomi belun sira ema hotu nian, hadomi funu-balu sarani sira-nian” (Tertulliano).

Ida-ne’e mak Jezús hanorin, domin perfeitu, bainhira Nia perdua ema sira ne’ebé hedi nia iha krús.

Ha’u buka, ohin, halo hahalok domin nian ida ba ha’u-nia funu-balu, hodi tau iha ninia fuan mina bálsamu ha’u-nia orasaun nian.

Coração de Jesus, vítima dos pecadores, tende Piedade de nós!

 

8. INTERIORIDADE

“…ó-nia Aman ne’ebé haree buat ne’ebé mak subar sei fó ó-nia kolen” (Mt  6,1-6.18).

Na’i Jezús kolu máskara farizeízmu nian iha prátika espirituál. Nia hakarak ita manán/adkire interioridade no profundidade iha prátika relijioza tradisionál 3: orasaun, jejún no esmola. Aman de’it mak sai pontu referénsia no husi Nia de’it mak ita hein rekompensa.

Nune’e, Jezús hakarak ita konjuga prinsípiu estraordinariedade (hahalok hakat liu ida umanu, Mt 5,20.47) ho prinsípiu interiorizasaun (halo iha segredu, Mt 6,4.6.18).

Maski hahalok estraordináriu sempre sai vizivel maibé vizibilidade la’ós finalidade hahalok di’ak nian. Ita la halo esmola, jejún no orasaun ho intensaun atu ema haree no hahí!

Ita halo di’ak atu Maromak nia roman no ukun domin nian nabilan iha ita no iha mundu.

Coração de Jesus, fonte de vida e santidade, tende Piedade de nós!

 

9. ORASAUN

“Imi harohan nune’e: Ami Aman be iha lalehan…” (Mt 6,7-115).

Orasaun “Ami Aman” ne’ebé Santu Agostinho define “regra orasaun nian” kontein mistériu boot. Molok orasaun, Jezús bolu atensaun
atu kuidadu la tuir farizeu nia orasaun atu hatudu an no ema jentiu nia orasaun ne’ebé naruk no uza liafuan barak atu obriga divindade rona sira. Orasaun Jezús hanorin liufali atu halo Maromak rona ita, empeña ita atu rona Maromak.
“Ami Aman”, tuir Tertulliano, mak “breviáriu Evanjellu tomak nian”, no ne’e mak defaktu, molok sai ita-nian, Jezús nia orasaun.

“Ami Aman” ninia fórmula mak fórmula aliansa nian. Iha parte dahuluk hakerek empeñu ne’ebé ema tenke assume: santifikasaun, edifikasaun reinu no kumprimentu Maromak nia hakaran. Parte daruak rejistra don sira ema simu: ai-han/paun moris nian, kasu salan nia tusan no libertasaun husi malignu/aat.

Loron ida-ne’e ha’u sei repete invokasaun ida “Ami Aman nian to’o nalian iha ha’u fuan no hatudu iha ha’u moris”.

Coração de Jesus, cheio de bondade e de amor, tende Piedade de nós!