Semináriu kona-ba sínodu sinodalidade nian no selebra loron juventude diosezana

Semináriu kona-ba sínodu sinodalidade nian no selebra loron juventude diosezana

“Ita mak Igreja, Igreja mak Ita”

Dili – Horseik, 20 Novembro 2021, iha Salaun Diocese Dili nian, Grupo Movimento Juvenil Salesiano (MJS) nain lima hala’o enkontru hamutuk ho foin-sa’e barak husi Ensiono Superior, Ensino Secundario, Organizasaun nao-governamental, Grupo Partidaria sira, Grupo Arte Marsiais sira no Movimento ka Organizasaun sira seluk iha Dili Laran atu hatan ba konvite husi Comissao Nacional Juventude Catolica Timor-Leste (CNJCTL) nian.

Molok MJS enkontru ne’ebe organiza husi CNJCTL, MJS sira halo preparasaun balun mak halibur hamutuk ho Me. Julia Marcal, FMA iha komunidade B. Eusebia Palomino, Comoro hodi hatan ba perguntas ba Sinodo no halo resumo ba resposta sira ne’ebe simu online husi kolega MJS husi komunidade sira oioin kona ba Sionodo refere. Pergunta sira ne’ebe fo relasiona ho foin-sa’e no igreja catolica no liu husi pergunta sira ne’e Kreda hakarak rona foin-sa’e nia lian.

CNJCTL konvida foin-sa’e barak husi parte oi-oin atu tuir seminário ida ho titulo “Sínodo Episcoporum 2021-2023: Para uma igreja sinodal: Comunhão, participação e missão”, objetivu ba seminário refere mak atu fo oportunidade ba joven sira atu hato’o sira nia preokupasaun no rekomendasaun atu transforma igreja katolika sai igreja sinodal ida. Seminario nee rasik hahuu husi tuku 8:00 otl to’o tuku 18:00 otl no atende husi foin-sa’e kuaze 500.

Seminario refere loke ho orasaun no lia-makloke neebe hatoo husi  Pe. João Soares, nu’udar Prezidente Executivo CNJCTL nian, iha nia lia-makloke Pe. João Soares esplika uituan kona ba saida mak CNJCTL, nia hatoo katak CNJCTL mak Comisao Nacional Juventude Catolica Timor-Leste, iha komisaun refere iha membro sira reprezentante husi diocese tolu no movimentu sira oi-oin mos, no CNJCTL rasik harii iha tinan 2018. Adisionalmente komisaun ne’e rasik iha Kapitulu hamutuk 13 no artigu 37. Atu taka nia diskursu Pe. Joao akresenta tan katak “Igreja sei sai joven nafatin, se joven barak mak hakbesik aan ba igreja”.

Depois de lia-makloke no aprezentasaun badak husi Pe. Joao. Seminario refere kontinua kedas ba iha sesaun Palestra nian, sesaun refere fo oportunidade ba jovem sira atu tuir palestra badak neebe hatoo husi reprezentante diocese tolu mak hanesan Pe. Dr. Joel, Pe. Dr. José Maia, Pe. Avelino, Pe. Manuel.

Iha Pe. Dr. Joel nia aprezentasaun nia esplika uituan kona ba Sinodo Episcoporum ba foin-sa’e sira. Iha nia aprezentasaun uluk knanain Pe. Dr. Joel hatoo katak seminario nee loke atu bele rona foin-sa’e catolico sira kona ba saida mak sira hakarak (consulta ho joven sira) no oinsa sira nia haree ba igreja. Hafoin ne’e padre hahuu kedas ho nia aprezentasaun. Sinodo katak ‘La’o hamutuk’, Episcoporum katak ‘ Bispo sira nian’, ne’e hatoo katak “Bispo sira la’o hamutuk” maibe Santo Padre Fransisco I muda ida nee, Nia hakarak lori anin-foun ba Igreza Catolica liu husi loke odamatan igreja nian ba sarani sira hotu no liu husi tema “Para uma igreja sinodal: Comunhao, Partecipacao e Missao”, Papa Fransisco bolu Sarani hotu nia antensau atu redeskobre Igreja ninia natureza neebe fundamentalmente sinodal katak uma kreda kria oportunidade atu rona no halo dialogo iha nivel igreza local sira. Pilar tolu sionodo nian mak Comunhao: Maromak hakarak halibur nia povo oi-oin iha fiar ida deit liu husi moruk neebe oferese ba nia povo. Participacao: halibur hamutuk atu reza, rona, analiza, dialogo no halo discernimento. Missao: Igreza iha atu evangelija.

Hafoin de Pe. Dr. Joel hatoo nia palestra, tuir mai Pe. Dr. Jose Mia ( reprezentante Diocese Maliana) hatoo katak ba Sinodo Episcoporum ida nee Diocese Maliana fahe ona equipa atu ba iha igreza ida-idak atu rona no konsulta sarani ida-idak kona ba desafio sira, saida mak igreja halo ona no saida mak presija hadia. La’os ne’e deit maibe rona mos maun alin sira husi relijiaun seluk. No ida ne’e sei hala’o iha fulan Novembro too Dezembro.

Pe. Avelino ( reprezentante Diocese Baucau) hatoo katak Sinodo Episcoporum fo oportunidade ba autoridade igreza atu rona no hasoru sarani sira. Fundamentu haat mak sinodo nee iha mak 1. Salvasaun nee oferese ba ema hotu hotu, 2. Espiritu Santo ne’e la’o (atua) nafatin, 3. Casa Comunitaria katak Igreja ne’e fatin ba ema hotu, 4.  Comunidade Apostolico refere ba sarani no hirak hotu neebe hakbesik ba igreja no Kristu).

Ikus liu, aprezentasaun husi Pe. Manuel ( reprezentante Archediocese Dili) hatoo katak iha Sinodo Episcoporum Papa Fransisco dala ida tan hakarak inklui sarani sira iha viajen Igreja katolika ninian. Kreda mak la’os uma kreda deit maibe hirak hotu neebe simu ona Batismo tan Kristu moris iha sira ida-idak nia moris.

Hafoin de sesaun palestra foin-sa’e sira iha oportunidade atu husu mahusuk sira ba Padre sira. Hafoin de mahusuk kontinua kedas ba Sesaun Rona no Aprezentasaun ninian iha neebe ho objetivu atu rona jovem sira nia preokupasaun no rekomendasaun. Iha ne’eba jovem MJS no joven seluk sira mos hetan oportunidade minutu balun atu hatoo sira nia hanoin.

Iha sesaun ne’e CNJCTL enkoraja tebes reprezentante foin-sa’e sira husi grupo ida-idak atu hatoo sira nia sentiment lolos tan agora sira iha oportunidade atu halo ida ne’e, ho ida ne’e Foin-sa’e sira sente livre tebes atu espressa sai sira ida-idak ninia pergunta no rekomendasaun. Tuir Plano pergunta no rekomendasaun hotu neebe foin-sa’e sira iha sei hakerek halo diak iha pajina 10 nia laran no sei haruka ba Roma no too iha Santo Padre Fransisco.

Depois de Sesaun Rona no Aprezenta, seminario ho título “Sínodo Episcoporum 2021-2023: Para uma igreja sinodal: Comunhão, participação e missão” mos remata ho Missa abertura Jornada Mundial Juventude (JMJ) nian. Hafoin Missa partisipantes sira iha oportunidade atu simu kamijola CNJCTL nian no mos manual ‘Orientacao Pastoral ba celebracao Jornada Mundial Juventude iha Igreja Particular sira’.

 

Hakerek-na’in: Vitoria Soares