Simaun no Judas, Apóstolu-Mártir sira

Bainhira ko’alia kona-ba Simaun (hanaran Zelote) no Judas Tadeu (brani), ita penetra iha Evanjellu nia narrasaun sira nia liña nia leet, iha-ne’ebé Maromak hatudu, ho intensidade tomak, ninia dimensaun Ema nian, Apóstolu nain rua ne’e, ladún koñesidu liufali sira seluk, paradoksalmente, sira mak parente besik liu Jezús nian: Jezús nia primu sira, Kona-ba Judas Tadeu, tradisaun fó sai ho modu presizu, ita hatene husi Eskritura sira katak nia aman, Alfeu, mak S. José nia maun; enkuantu nia Inan, Maria Cléofas nian, mak Virjen Maria nia prima. Husi parte seluk Simaun nia ezisténsia ladún hatene di’ak.

Apóstolu ida nia oin

Evanjellu ko’alia kona-ba Simaun nu’udar Apóstolu da-sanuluk, molok Judas Tadeu. Barak identifika Simaun nu’udar Kristu nia primu, Tiago Menor nia alin. Bizantinu sira identifika nia ho Natanael husi Kaná no organizadór festa kazamentu Kaná nian. S. Fortunato de Poitiers afirma katak Simaun no Judas Tadeu hakoi iha Suanir, Pérsia, iha-ne’ebé sira simu koroa martíriu nian. Tuir tradisaun, kuaze ita iha serteza katak, iha rejiaun mundu ne’e nian, Simaun – hanaran “Zelote” ka “Kananeu”, hanesan evanjelista Mateus no Marcos hanaran,  – hasoru Judas Tadeu, nia maluk misaun no predestinasaun nian.

Judas, dixípulu fiél

Iha Judas na’in rua mak tuir Jezús; naturalmente, ida ladún koñese mak Tadeu. Tanba sira nia naran hanesan mak halo atu ladún iha devosaun, liuliu iha Idade Média.

Bainhira Apóstolu na’in Sanulu-Resin-Ida husik Jerusalém, atu bá haklaken Maromak nia Reinu iha fatin seluk, Judas Tadeu bá Galileia no Samariahodi desloka iha tinan sira nia laran ba Síria, Arménia no Pérsia Antiga. Iha rejiaun ne’e, tuir fonte sira ne’eb’e it abele fiar, nia hasoru Simaun; sira na’in rua nia haklaken lori ema Babilónia rihun ba rihun no ema husi sidade seluk atu simu batizmu. Hanesan baibain, Evanjellu dada maktuir no dada funu-balu sira. Defaktu, Apóstolu na’in rua ne’e hasoru sira nia oras atu fó sasin hodi fakar raan.

Korajen nu’udar kristaun

Ema kaer Apóstolu na’in rua no lori ba templu Loron-Matan nian atu hakribi Kristu no oferese kultu ba maromak-feto Diana. Bainhira sira rua rejeita proposta ne’e, – istória haktuir katak – Judas Tadeu deklara katak lulik kentiu sira nian mak maromak falsu. Iha momentu ne’e kedas, demóniu rua sai husi Templu no harahun templu. Ema sira ne’ebé asiste akontesimentu ne’e, ta’uk, sira ataka Apóstolu na’in rua no oho sira ho modu brutál. Sira-nia relíkua rai iha Bazílika S. Pedro nian iha Vaticano.