Papa ba joven sira: ha’u mehi joven sira ne’ebé harohan ba dame, moris iha dame no harii futuru ida dame nian

Papa ba joven sira: ha’u mehi joven sira ne’ebé harohan ba dame, moris iha dame no harii futuru ida dame nian

ANGELUS

Parque do Tejo, Lisboa
Domingo, 6 de agosto de 2023

Maun no biin-alin doben sira,

 

Liafuan ida nalian dalabarak iha loron hirak ne’e: “grazie”, ka seja, «obrigado». Furak buat ne’ebé Patriarka Lisboa nian foin hateten: katak «obrigadu» la espresa de’it gratidaun ba buat ne’ebé simu, maibé mós dezeju atu korresponde ba di’ak. Di’ak hira mak ita hotu simu iha eventu grasa nian ida-ne’e! no agora Na’i halo ita sente nesesidade tu partilla mós ho ema sira seluk, hodi fó sasin ho ksolok kona-ba don gratuitu Maromak nian, di’ak ne’ebé Nia tau iha ita-nia fuan sira.

Maibé. Molok ita despede mali, ha’u mós hahkarak dehan «obrigado». Ha’u dehan uluknanai, ba Kardeál Clemente no, iha nia, ba Igreja no povu portugés tomak: “obrigado”! “Obrigado” ba Señor Prezidente, ne’ebé akompaña ita iha eventu loron sira-ne’e nian; obrigado ba instituisaun nasinál no lokál sira ba apoiu no asisténsia ne’ebé fó; obrigado ba Bispu sira, amlulik sira, ema konsagradu/a sira no leigu sira. No obrigado ba ó, Lisboa, ne’ebé sei hela nafatin iha joven sira-ne’e nia memória nu’udar «casa de fraternidade» no «cidade dos sonhos». Ha’u esprime mós ha’u-nia gratidaun ba Kardeál Farrell – ne’ebé sia hikasfali joven iha Jornada sira-ne’e – no sira ne’ebé prepara, nune’e mós sira ne’ebé akompaña ho orasaun. Obrigado ba voluntáriu sira: ba sira, aplauzu sai husi fuan ba imi-nia servisu boot! No agradesimentu espesiál ba ida-ne’e tau matan husi Leten, katak, Santu patronu sira eventu nian no ho modu partikulár: João Paulo II, ne’ebé halo moris Jornada Mundiál Juventude nian.

No obrigado ba imi hotu, joven doben sira! Maromak haree tomak imi an ne’ebé di’ak; Nia de’it mak hatene saida mak Nia kuda iha imi-nia fuan sira. Imi sai husi ne’e ho saida mak Maromak kuda iha fuan, halo nia sai boot, tau matan ho badinas. Ha’u hakarak halo rekomendasaun ida ba imi: imi mantein moris, iha neon no fuan, momentu sira ne’ebé enkantadór liu. Nune’e, bainhira to’o momentu kolen no dezánimu nian – ne’ebé labele evita – no, sé mak hatene, tentasaun atu husik dalan ka taka iha imi an rasik, imi bele ho memória hamoris filafali esperiénsia sira no grasa loron hirak ne’e nian, basá – imi nunka haluha – realidadade ida-ne’e, katak sé mak imi: Maromak nia Povu snatu ne’ebé la’o ho ksolok Evanjellu nian. Ha’u hakarka mós haruka saudasaun ida ba joven sira ne’ebé labele mai iha-ne’e, maibé partisipa iha insiativa sira ne’ebé organiza iha sira-nia rain, husi Konferénsia Espiskopál sira; ha’u hanoin, porezemplu iha maun no biin-alin sub-sahara nian, halibur iha Tânger. Ba hotu-hotu,  “obrigado, obrigado”!

No ho modu partikulár ita akompaña ho afetu no orasaun sira ne’ebé labele mai tanba konflitu no funu sira. Iha mundu, iha funu barak, konflitu barak. Hodi hanoin ba kontinente ida-ne’e, ha’u sente tristeza boot ba Ukrania doben, ne’ebe kontinua sofre maka’as. Belun sira, permite atu ha’u mós, idozu ona, partilla ho imi, joven sira, mehi ida ne’ebé ha’u lori iha fuan: ha’u mehi dame, mehi joven sira ne’ebé harohan ba dame, moris iha dame no harii futuru ida dame nian. Liuhusi orasaun Angelus nian, ita tau iha Maria nia liman, Liurai-Feto Dame nian, umanidade nia futuru. No iha obrigadu ikus ne’ebé ha’u hakarak subliña molok taka: Obridado ba ita-nia abut sira, ita-nia avó sira, ne’ebé tranzmite mai ita fiar, ne’ebé tranzmite orizonte moris nian. Sira mak ita-nia abut sira. No bainhira imi fila ba uma kontinua bá, favór ida, atu harohan ba dame. Imi mak sinál ida dame nian ba mundu, sasin ida kona-ba oinsá nasionalidade, lian no istóri lahanesan sira bele halo uniaun liufali divizaun. Imi mak esperansa mundu ida diferente. “Obrigado. Avante!”

No to’o ona momentu ne’ebé hotu-hotu hein: anúnsiu kona-ba etapa dalan ne’ebé sei mai. Maibé molok refere ba imi sede ba Jornada Mundiál Juventude da-41, ha’u hakarak halo konvite ida ba imi: ha’u marka enkontru ida ho joven sira mundu tomak nian iha inan 2025, iha Roma, atu selebra hamutuk jubileu joven sira-nian! Iha-ne’ebá ha’u hein imi iha 2025 atu hamutuk selebra Jubileu Joven sira-nian. Jornada Mundiál Juventude tuirmai sei iha fatin iha Ázia: sei halo iha Seul iha Coreia do Sul! No nue’e, husi fronteira osidentál Europa nian, sei pasa iha tinan 2027 iha estremu Oriente: ne’e sinál furak ida universalidade Igreja nian no mehi unidade nian ne’ebé imi mak sai sasin!

No ikusmai obrigado ikus ba ema espesiál na’in rua, protagonista prinsipál enkontru ne’e nian. Sira hamutuk ho ita, no sei kontinua horik ho ita; sira la para atu hateke ba ita-nia moris, hadomi ita-nia moris liufali ema ida bele halo. Obrigado ba Ita, Na’i Jezús. Obrigado ba Ita, Maria, ami Inan. No agora ita harohan…