7 Outubru
Festa Na’i-Feto Rozáriu nian
Festa Na’i-Feto Rozariu ne’ebe selebra iha 7 Outubru institui iha tinan 1571, hodi komemora vitória funu Lepanto nian. Iha loron ne’e, katóliku sira manán funu dufusil hasoru musulmanu turku sira ne’ebe ameasa invade Europa.
Tuir tradisaun, iha sékulu XIII, S. Domingos de Gusmão simu orasaun Rozáriu nian husi Virjen Maria rasik, nu’udar kilat ida atu manán erezia ka fiar-sala sira. Ho forma ne’e, Virjen Rozáriu nian halo S. Domingos hetan vitória hasoru erejia kátaru albijense sira-nian no halo nia sai fundadór Ordem Dominicano sira-nian ka Ordem Pregadór sira-nian.
Iha sékulu XVI, Europa hasoru invazaun musulmanu sira-nian. Iha 1453, sira hadau tiha ona Constantinopla no ameasa atu hadaun mós Roma, sede Igreja Katólika nian. Iha kontestu istóriku ida-ne’e, Papa Saun Pio V, membru Ordem funda husi Domingos, simu revelasaun husi Na’i-Feto katak sira sei manán funu hasoru musulmanu sira liuhusi orasaun Santu Rozáriu nian. Nakonu ho konfiansa iha promesa ne’e, Amu-Papa husu ba Igreja Katólika tomak, incluzive sira ne’ebé sei partisipa iha funu atu harohan Rozáriu, ho fiar no devosaun.
Tuir buat ne’ebé Vrijen Rozáriu proemte, iha lorn 7 Outubru 1571, katóliku sira manán funu navál memorável Lepanto nian, iha tasi-ibun Grécia, hasoru turku musulmanu sira. Atu fó onra ba vitória milagroza ida-ne’e, basá musulmanu sira barak liu fali katóliku sira, Santu Padre institui, iha data ne’e, festa Na’i-Feto Rozáriu nian.
Karáter misionáriu Rozáriu nian
Outubru mak fulan Rozáriu no mós fulan Misaun sira-nian. Ita bele dehan katak orasaun Rozáriu iha ligasaun metin ho bolun misionáriu da Igreja Katólika nian. Maski katóliku hotu la simu bolun atu sai misionáriu, iha sentidu estritu liafuan nian, it ahotu bele sai no tenek harohan ba misionáriu sira. Halo nune’e, ita mós sai misionáriu, basá ita kolabora ho Igreja Katólika ni amisaun atu haklaken Evanjellu Kristu nian ba povu tomak (kf. Mc 16, 15).
Rozáriu iha ninia karáter misionáriu mós bainhira ita harohan iha grupu, iha família sira, iha komunidade sira, iha eskola no fakuldade sira, iha ambiente serbisu nian, tanba orasaun Rozáriu nian fasilita familiaridade ho Kristu nia mistériu. Bainhira reza Tersu, “povu kristaun frekuenta Maria nia eskola, atu husik nia an tama iha kontemplasaun beleza Kristu nia futar oin nian no iha esperiénsira profundidade Ninia domin nian. Liuhusi Rozáriu, ema fiar-na’in simu grasa naresin, hanesan nia simu husi Maksoin rasik nia Inan nia liman sira” (PAPA SÃO JOÃO PAULO II. Carta Apostólica Rosarium Virginis Mariae, 1). Iha sentidu ne’e, Rozáriu mak eskola loloos ida evanjelizasaun nian, iha-ne’ebé realiza Igreja nia missionariedade.
Nune’e, mai ita harohan Santu Rozáriu, medita mistériu sira Jezús Krsitu nia moris nian ho Virjen Maria nia hakmaluk, iha komuñaun ho Igreja Katólika ba misionáriu hotu namkaru iha mundu tomak, ba dame iha mundu, ba sarani sira ne’ebé hetan persegisaun, ba ema maksalak sira nia konversaun no salvasaun.
