martedì, Giugno 17, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Eukaristia no ekolojia

by admin
05/03/2022
in Ekolojia
Share on FacebookShare on TwitterEmail

EUKARISTIA NO NATUREZA

“KUIDADU AMBIENTE NU’UDAR RESPONSABILIDADE BA MAROMAK NIA KRIATURA”

Katekeze Kuarezma nian ba Eskola Sekundária sira

Dili, 05.03.2022.Iha loron Ekipa UNIESCA, kompostu husi relijiozu/a sira, inklui FMA sira, halao Katekeze kona ba Eukaristia no Natureza “kuidadu ambiente nu’udar responsabilidade ba Maromak nia kriatura” iha Eskola Sekundário Geral 05 de Maio Bekora-Dili. Ho attitude maksimun ne’ebé bo’ot, Diretor Eskola nian, Professor/a sira no aluno/a sira forma ona atu simu Ekipa UNESCA ne’ebé to’o dadaun iha ne’ebá. Katekeze ne’e nia objetivu geral mak atu aluno/a sira koñese relasaun entre Eukaristia no Ambiente, nia objetivu espesÍfiku: Atu habo’ot espiritualidade no koñesimentu aluno/a sira nian kona ba Eukaristia no atu konsentiza aluno/a sira hodi bele kuida ambiente ho diak nu’udar responsabilidade ba Maromak nia domin ba ita. Nia método mak partilla, perguntas no respostas.

Katekeze kuarezma nian ne’e sei prepara estudante sira ba selebra Festa Paskua ida ne’ebé nakonu ho sentidu ba Eukaristia no natureza. Eukaristia mak hahi, hauelok, agradese Maromak ba obra Salvasaun nian iha Na’I Jesus Kristu. Eukaristia mos mak sakramentu importante ida ne’e nu’udar fonte no sentru ba vida Igreja, tamba konteudu husi Igreja ne’e mak Fiar (Fé) iha Jesus Kristo. Kuando Igreja Selebra Eukaristia, selebra Jesus Kristu nia prezensa real. Nune’e, ho simu komunga iha Eukaristia, Jesus sai parte integral sarani nia moris no sentru Fiar nian ne’ebé kasu no salva ita. Iha Eukaristia ita simu domin total Maromak nian.

Natureza mai husi liafuan NATUREZA katak kualidade esensial no buat ruma ne’ebé moris husi asaun ruma. Hanesan hakerek iha dokumentu “Laudato Sí” katak universe la mosu nu’udar resultadu husi omnipotensia arbiru, husi demostrasaun kbi’it nian ka dezeju atu foti-an. Kriasaun pretense ba orden domin nian. Maromak nia domin mak razaun fundamental kriasaun tomak nian. Ema simu mandate ne’e atu dezenvolve ambiente hodi sustenta moris. Ema nia moris kontinua katak moris ne’ebé iha kontinuidade. Moris umanu nian depende ba ambiente. Ema-Ambiente ka Natureza-vida humana labele hafahe. Hare ba hahan, hatais, anin, loron matan, udan no seluk tan mak nesesidade ema nian. Nune’e Maromak halo ema hodi kuida, fo atensaun no dezennvolve ambiente ida ne’e. Ema nu’udar kriatura-ratio Maromak, nia iha kapasidade ratio/matenek, atu uza matenek ne’e hodi moris armonia ho ambiente. Maibe poder umana atu domina ambiente lori risku bo’ot ba moris umana rasik. Maandato husi Maromak atu “domina” no konkista ambiente (mundo) lori ema ba dalan arrogante. Ho karater ne’e ema sai inkonxiente no iresponsavel ba kuidadu no atensaun ba integridade kriasaun nian. Ema sunu ambiente, soe foer iha fatin-fatin, esplora ambiente ho tesi ai horis sira. Hahalok sira ne’e nia konsiensia mak dezatre naturais, tasi sae (tsunami), rai monu, mota sae, loron manas, poluisaun, inundasaun no seluk tan. Ita barak sai vítima ona ba hahalok sira ne’e, balu mate, be’e lori, estraga sasan no sai refuziadu iha rai rasik. Ita nia kna’ar mak atu hadiak fali hahalok a’at sira ne’e atu ita bele moris saudavel. Ita presiza halo lixo/foer fatin no soe foer iha ne’ebá, halo reflorestamentu katak kuda ai-oan no tau-matan hodi la tesi arbiru, labele sunu ambiente, nst. Asaun sira ne’e nu’udar forma responsabilidade umana no espiritu domin ba armonizasaun natureza nian.

Eukaristia signifika hahi, hauelok no agradese Maromak iha Jesus Kristu. Kriasaun hotu-hotu esprime Maromak nia kmanek, tamba reflete domin husi Maromak Trinitaria. Amo Papa Francisco iha enciklika “Laudato Sí” afirma katak “bainhira ó hakfodak ka admira, ita kontempla universe ninia grandeza no beleza, ita sei hahi Trindade tomak”. Natureza tomak hatudu Maromak, no mos fatin ba ninia prezensa. Iha kriatura ida-idak, horik Espíritu ne’ebé moris ba Nia no bolu ita atu halo relasaun metin ho nia. Iha Eukaristia ita simu forsa spiritual. Nia haforsa ita nia konxiensia no halo ita sai responsavel atu kuida relasaun armonia ho ambiente.

Simu Kristu Futar isin iha selebrasaun Eukaristia halo ita hatene hadomi no tau matan ba ita nia ambiente ne’ebé sustenta ita nia moris. Sarani diak hadomi ambiente. Ita husu Maromak nia grasa atu ho espriensia negativa hotu ne’ebé ita liu ona tamba ita nia hahalok rasik bele halo ita sai konsiente liu tan ba ita nia Uma Komun hodi halo diak nafatin.

(Abelita Babo, FMA)

Tags: EukaristiaKatekezekatekeze kuarezmakonversaun ekolójikaKreda
Previous Post

Enkontru konjunta MJS SDB-FMA

Next Post

Kuda ai-oan atu prevene rai-halai

Related Posts

LORON MUNDIÁL AMBIENTE 2025

LORON MUNDIÁL AMBIENTE 2025

by Redasaun

Loron Mundiál Ambiente nian selebra iha loron 5 fulan-Juñu tinan 2025. Selebra ba dala uluk iha tinan 1973 no promove...

Mural Painting Competition on Laudato Si’

by admin

Mural Painting Competition on Laudato Si’ (14-17th August, 2023) On the occasion of the celebration of “Escola Maria Auxiliadora” 25th...

Seminar Laudato Si’

by admin

SEMINAR FIAR NO LAUDATO SÍ IHA KOMORO-DILI   Onesiana, FMA no Joana Fátima Soares Mendonça, Animadora CPN, Dili Kinta Feira,...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.