RV/Redasaun – Knananuk “Glória” no orasaun koleta nian, parte ritu inisiál Missa nian, mak tema katekeze Papa Francisco hato’o iha kuarta, 10 Janeiru.
Iha enkontru entre ema nia mizéria ho Maromak nia mizerikórdia mak hamosu gratidaun espresa iha “Glória”, knananuk antigu ida ne’ebé hodi nia Igreja glorifika Maromak. Amu-Papa esplika inísiu knananuk ne’e nian – “Glória ba Maromak leten aas bá” – foti fali anju sira nia knananuk iha Jezús nia naximentu iha Belém, anúnsiu ksolok nian hakohak entre lalehan no rai. Kona-ba orasaun koleta, halo depoizde Glória ka depoizde atu penitensiál (bainhira la iha Glória), Amu-Papa esplika katak ho konvite “Ita harohan”, padre/amlulik husu povu atu nonook hamutuk ho nia iha momentu ida silénsiu nian. Nia objetivu mak foti konxiénisa kona-ba horik iha Maromak nia prezensa no halo atu intensaun pesoál ida-idak iha fuan hasae ba Maromak iha Missa, buat ne’ebé ema ida-idak hakarak husu ba Nia.
Maibé silénsiu la redús ba auzénsia liafuan nian, Amu-Papa haktuir, maibé dispoin an atu rona lian sira seluk, hanesan lian fuan nian no, liuliu, Espíritu Santu nia lian. Iha pontu katekeze nian ida-ne’e, Amu-Papa esplika katak, iha liturjia, natureza silénsiu nian depende ba momentu iha-ne’ebé nia akontese, hodi ajuda atu konsentra an (durante atu penitensiál no depoizde konvite ba orasaun), bolun ida ba meditasaun (depoizde leitura sira eh omilia) eh favorese orasaun interiór hahí no hamulak nian (depoizde komuñaun).
Karik ema sira hasoru loron difisil sira no hakarak invoka Maromak nia tulun, konfia Igreja no mundu nia futuru ba Nia, Amu-Papa observa, no ba ne’e serve silénsiu badak molok amlulik halibur intensaun hotu, no halo orasaun komún ne’ebé konklui ritu insiál sira, hodi halo “koleta” intensaun individuál sira-nian.
“Ha’u hameno maka’as ba amlulik sira atu observa momentu silénsiu nian ida-ne’e no la bá lalais: “Ita harohan”, no halo silénsiu. Ha’u hameno ida-ne’e ba amlulik sira. Lahó silénsiu ida-ne’e, ita iha risku atu la tau atensaun ba silénsiu klamar nian”.
Papa Francisco remata katekeze hodi dehan katak, iha Ritu Romanu, orasaun sira badak, maibé riku ho signifikadu, no konsidera katak medita testu sira, la’ós iha Missa laran mós, bele tulun atu aprende oinsá diriji ita-nia an ba Maromak, husu saida ba Nia, uza liafuan sá loos. “Atu liturjia bele sai mai ita hotu eskola loloos ida orasaun nian”.
