mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Devosaun iha fiar sarani

by admin
26/07/2018
in Ha'u fiar
Share on FacebookShare on TwitterEmail
SAIDA MAK DEVOSAUN ?

Ema fiar-na´in sira husi relijiaun oi-oin, iha mundu tomak, halo devosaun tuir sira nia tradisaun fiar nian. Ema hatudu sira-nia devosaun liuhusi liafuan ka hahalok sira, hanesan reza, re´in, hakneak, hakru´uk, halo promesa ka peregrinasaun no seluk tan.

Devosaun katak fó onra no hahi´i ema ka sasán ruma ne´ebé ita haree nu´udar buat lulik ida hodi lori ita atu hakbesik liután ba Maromak. Tan ne´e, ita hatudu respeitu no domin.

Devosaun mak reflesaun, hahalok no liafuan ita hateten sai ho fuan no hahalok ne´ebé haforsa ema ida nia moris espirituál no domin ba Maromak.

Iha devosaun, ema foka liu ba imajén ne´ebé sira respeita hodi tane aas. Exemplu: devosaun ba santu ida iha sira nia oratóriu, no sira haree imajen ne´e nu´udar buat ne´ebé santu liu. Importante mak ita-nia hahalok hatudu duni buat ida ne ebé iha laran, buat ida ne´ebé ha´u fiar. La’ós buat né ebé ha´u halo tanba ema seluk halo ka haruka maibé buat ne´ebé ha´u fiar duni, ne’ebé tulun ha´u atu reza ka atu sai sarani diak liután.

Tomás de Aquino dehan katak devosaun mak hahalok diak iha relijiaun ida ne´ebé halo ema atu fó nia an tomak ba Na´i, hodi obedese no ho haraik-an lori fiar-na´in sira atu serbí no hadomi Maromak, hodi fó sira-nia rikusoin no nia an tomak ba Na´i hodi hametin relasaun ho nia. Nia dehan katak devosaun ba santu sira la para iha sira maibé uluknanai ba to´o Maromak ne´ebé fó grasa ba santu sira ne´e hodi halo sira sai santu. Nune´e, devosaun la’ós buat ne´ebé dahuluk mai husi ema nia kakutak maibé husi ema nia fuan.

Devosaun nu´udar sentimentu ne´ebé hatudu liuhusi hahalok domin nian hodi haraik-an, obedese no hatudu respeitu ba imajén ne´ebé ita hakarak hahi´i, hana´i.

DEVOSAUN TUIR FIAR SARANI

Devosaun, tuir relijiaun katólika fahe ba parte tolu: latria, dulia e hiperdulia.

Latria – Devosaun ba Na´i Maromak

Latria, husi lian gregu “latreuo” katak “adora”, ne´ebé Igreja katólika no ortodoxa uza atu ko’alia kona-ba hahi´i ita fó ba Maromak de’it, katak, ba Santíssima Trindade. Maromak mak bee-matan matenek, laran-luak, justisa, domin no esperansa, no Nia de´it.

Ita adora Maromak ida de´it. Adora Maromak katak rekoñese katak Nia de´it mak Maromak, ita nia kriadór no makso’in, buat hotu nia Na´in, Domin laran-luak no rohan-laek. “Ó sei adora Na´i, ó-nia Maromak; Nia mesak de´it mak ó sei serbí” (Lc 4, 8).

Devosaun ba Na´i Maromak sai nu´udar dalan atu, ho haraik-an, ita haree didi´ak ita-nia difikuldade sira, ita-nia frakeza no haforsa ita-nia fiar katak Maromak de´it mak iha kbiit atu muda ita-nia moris tan Nia mak boot liu no perfeitu liu.

Dulia – Devosaun ba Anju no Santu sira

Dulia katak hahi´i, fó reverénsia, halo venerasaun ba santu sira, ba anju sira no mós fó valór ba sasán lulik nian, ne´ebé sai nu´udar sinál ida ne´ebé lori ita hakbesik ba Maromak, ne´ebé bolu ita atu konverte an hodi halo ita sai santu liu tán.

Ita la bele tau santu sira iha Maromak nia fatin tanba Maromak mak hakiak sira no halulik sira. Santu mak erói fiar nian ida ne´ebé moris sira-nia fiar hodi hadomi tebes Maromak no ema seluk. Sira modelu di’ak ba ita-nia moris. Tuir dokumentu rua husi konsíliu Vaticano II, Lumen gentium no Sacrosantum Concilium, ita tenke fó atensaun no respeita santu sira ne´ebé Na´i fó kbiit no hetan kmanek salvasaun nian, tan sira hahi´i Na´i ho hahalok ne´ebé perfeitu liu no bele sai hanesan ponte mai ita.

La iha ema sarani ida ne´ebé adora santu sira maibé sira respeita, halo venerasaun tanba ita fiar iha moris-hi’as no katak santu sira moris iha rai iha komuñaun ho Maromak, agora hela iha reinu lalehan hodi husu tulun mai ita ida-idak. Ho devosaun ba santu sira iha lalehan ho Espíritu Jezús Kristu nian sai forte liután.

Devosaun ba santu sira la hotu iha santu nia moris de´it maibé to´o Maromak liuhusi sira. Ida-ne´e buat importante atu ita bele halo devosaun loloos ba santu sira. Hahi´i santu ida ne´ebé moris iha komuñaun ho Maromak katak hahi´i Maromak, hanesan santu sira halo iha sira nia moris tomak.

Igreja katólika mós halo venerasaun ba Anju sira. Liafuan Anju mai husi lian ebraiku “anggelos” katak Na´i nia manu-ain. Tuir Sagrada Eskritura, iha anju sira iha lalehan ne´ebé serbí no hahi´i Na´i no sira mós bele mosu iha fatin ne´ebé Maromak haruka sira atu bá haklaken Maromak nia Liafuan ba ema hotu-hotu. Eskolante sira balun mós halo tuir Na´i nia hakarak liuhusi anju sira.

Ema fiar katak anju sira hola parte iha ema nia moris loron-loron nian tan ema harohan ba sira.

Ita bele hahi´i estátua sira no imajen sira ka lae?

Tuir katesizmu Igreja katólika nian Maromak husik povu hahi´i imajen sira ne´ebé simboliza makso’in hanesan samea bronze nian no anju imprimi iha arka aliansa. Iha Testamentu Foun ko´alia kona ba Jezús nu´udar Maromak nia bibi-oan (Ap 5,12), iha loron Jezús simu batizmu Espíritu Santu mosu nu´udar manu-pombu ida (Mt 3,16) no iha loron pentekostes nu´udar ahi-nanál” (Apóst 2, 1-3).

tinan 787, halo venerasaun ba íkone ka estátua la’ós kontra ukun-fuan dahuluk maibé “ema ne´ebé halo venerasaun ba imajén ida, halo venerasaun ba ema ne´ebé imajén ne´e reprezenta”. Ida-ne´e venerasaun ida, la’ós adorasaun, tanba Maromak de´it mak ita bele adora.

Maibé iha imajen sira balun ne´ebé ita la bele uza se ita uza sira nu´udar ídolu, katak adora sira hanesan ita adora Maromak. Ida ne´e bolu idolatria bainhira ita tau imajén seluk iha Maromak nia fatin, bainhira ita troka Maromak loloos ba maromak falsu ida.

Hiperdulia” – Devosaun ba Maria

Hiperdulia katak hahi´i boot ida no venerasaun espesiál ba Na´i-Feto de´it.

Hahalok respeitu nian ida ne’ebe ema fiar-na’in sira halo ba Maria ne’ebé Santa Kreda foti sai nu’udar “Inan ba Kreda no umanidade tomak”. No Maria mós hetan fatin espesiál liu iha sarani sira nia moris. Tan ne’e duni mak fiar katólika sira la duvida atu halo devosaun ba Inan Virjen Santa. No mós ema fiar-na’in “sarani” sira haree Maria nu’udar ponte no grasa, ne’ebé mai husi Na’i Jezús Kristu be Makso’in ba ema fiar-na’in sira. Maske Maria hetan fatin ne’ebé aas iha salvasaun, maibé ita labele adora nia aas liu fali Na’i Aman Maromak ka adora hanesan ho Maromak ne’ebé mak kria mundu no kria mós Maria ne’ebé kous ho sala-la’ek hodi ita halo devosaun ba ne’e. Tan ne’e duni, ita adora Maromak be iha leten aas bá labele tanesan ho Maria, tanba Maria mós hola parte iha kriasaun Maromak ninian.

Devosaun ba Maria Jezús nia Inan, nu’udar realidade ida ba ema Katóliku atu hametin liu tan fiar katólika nian. Devosaun ba Maria koñesida no forte tebes iha moris sarani, Maria hetan fatin espesiál iha ema sarani sira nia moris. Ema hadomi, respeita, hamta’uk, hahí no husu Maria nia orasaun liuhusi maneira oioin, maibé ho fatór oioin dala barak mosu devosaun ne’ebé laloos, iha ema fiar-na’in balun haree liu ba parte isin “liur de’it” wainhira halo prátika devosaun ba Maria, no halai sees husi mistériu Santissima Trindade, Maria sai nu’udar liurai feto ne’ebé salva ema nia moris.

Ho ida ne’e mak devosaun ba ema fiar-na’in presiza hetan atensaun husi igreja, igreja presiza habelar no esplika ba sarani sira kona ba devosaun Maria ne’ebé loos, sempre iha relasaun metin ho misteriu Santíssima Trindade rasik. Ema hahi’i no respeita ba Maria, tanba Aman Santissima Trindade hala’o serbisu iha Maria no liuhusi Maria. Maske ho maneira oioin, devosaun ba Maria tenke sai hanesan forsa ida no empeñu ida atu ema bele sai santu hodi haree/imita tuir ezemplu Maria nian, ne’ebé sai nu’udar dalan atu sarani sira besik liután ba Na’i.

Devosaun mariana mós hala’o hamutuk ho Eukaristia, liturjia ne’ebé legál husi Igreja. Devosaun ida ne’e prepara sarani sira atu partisipa liturjia sira. Devosaun ba Maria halo ema fiar-na’in sira, bele metin liután iha sira nia fiar sarani no aumenta liután sira-nia domin ba Maromak no ba maluk.

Tags: Devosaunduliahiperdulialatria
Previous Post

Maromak bolu ita-nia irmán ida atu halo parte ba Ninia Reinu

Next Post

Iha ninia vizita kanónika, Inspetora tulun Komunidade reforsa knaar akompañamentu

Related Posts

Tempu Kuarezma tuir Igreja nia hanorin

by admin

Saida mak Kuarezma? Ita hanaran Kuarezma ba períodu loron haatnulu dedika ba preparasaun Páskua nian. Husi sékulu IV hatudu tendénsia...

Kristu nia futar Kanek Lima

by admin

Devosaun ba Kristu nia futar Kanek Lima mak devosaun kristolójika, mai husi Krús Santa, iha ne'ebé tan domin ba umanidade...

Jezús nia Naran Santíssimu

by admin

Iha loron 3 Janeiru, Igreja selebra Loron “Jezús nia naran Santíssimu” . “Ida-ne’e mak naran santíssimu ne’ebé patriarka sira dejeza,...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.