Papa Francisco – Audiénsia molok Angelus (16 Dezembru 2018)
Maun no biin-alin sira, bondia!
Iha domingu III Adventu nian liturjia konvida ita ba ksolok. Rona didi’ak: ba ksolok. Profeta Sofonias diriji liafuan sira-ne’e ba povu Israel nia restu ki’ik: «Haksolok bá, oan-feto Sião nian, hakilar ho ksolok, Israel, hauelok no haklaken ho fuan tomak, oan-feto Jerusalém nian!» (3,14). Hakilar ho ksolok, hauelok, haksolok: ida-ne’ mak konvite domingu ida-ne’e nian. Makhorik sira sidade santa nian simu bolun atu haksolok basá Na’i hasai tiha sira-nia kondenasaun (kf v. 15). Maromak perdua, lakohi kastigu! Nune’e, laiha ona motivu tristeza nian ba povu, laiha ona motivu deskonfortu nian, maibé hotu-hotu lori gratidaun ksolok nian ba Maromak, ne’ebé hakarak nafatin so’i no salva sira nee’bé nia hadomi. No Na’i nia domin ba nia povu rohan-laek, tanesan ba aman ida nia ternura ba oan sira, laen ba feen, hanesan Sofonias dehan tan: «Nia haksolok ba ó, nia sei hafoun ho nia domin, nia hauelok ba ó ho hakilar ksolok nian» (v. 17). Ida-ne’e – hanaran nune’e – domingu ksolok nian: domingu III Adventu nian, molok Natál.
Profeta nia apelu ida-ne’e apropriadu ho modu partikulár iha tempu ne’ebé ita prepara an ba Natál, tanba aplika ba Jezús, Emanuel, Maromak-ho ita: ninia prezensa mak hun ksolok nian. Defaktu Sofonias haklaken: «Liurai Israel nian mak Na’i iha ó-nia leet»; no liu tiha uitoan nia tenik: «Na’i, ó-nia Maromak, iha ó-nia leet mak Maso’ik kbiit-na’in» (vv. 15.17). Mensajen ida-ne’e hetan ninia signifikadu nakonu iha momentu anunsiasaun ba Maria, ne’ebé evanjelista Lucas haktuir. Liafuan sira anju Gabriel diriji ba Virjem hanesan lia-hun profeta nian. Saida mak anju Gabriel dehan? «Haksolok bá, nakonu ho grasa, Na’i ho ó» (Lc 1,28). “Haksolok bá”, nia dehan ba Na’i-Feto. Iha knua ida dook Galileia nian, iha iha feto-raan ida mundu la koñese, Maromak halakan ahi-oan ida kslok nian ba mundu tomak. No ohin diriji anúnsiu hanesan ba Kreda, ne’ebé simu bolun atu simu Evanjellu nune’e sai isin, moris konkreta. Dehan ba Kreda, mai ita hotu: “Haksolok bá, komunidade sarani ki’ik-oan, kiak no haraik-an, maibé furak iha ha’u-nia matan basá ho laran-manas ó hakarak ha’u-nia Reinu, ó iha hamlaha no hamrook ba justisa, ó hari’i ho pasénsia lala’ok dame nian, la halai tuir kbiit-na’in ne’ebé ukun daudaun maibé hela fielmente iha kiak sira nia sorin. No nune’e ó la ta’uk buat ida maibé ó-nia fuan iha ksolok”. Se ita moris nune’e, iha Na’i nia prezensa, ita-nia fuan sei horik nafatin iha ksolok. Ksolok “nivel aas nian”, bainhira iha, no ksolok ki’ik loron ba loron nian, katak dame. Dame mak ksolok ki’ik liu, maibé ksolok.
S. Paulo mós ohin ezorta ita atu keta laran fadigadu, atu keta lakon esperansa tan naran buat ida, maibé iha sirkunstánsia hotu hato’o ita-nia pedidu ba Maromak, ita-nia nesesidade sira, ita-nia preokupasaun sira «ho orasaun no hamulak sira» (Fil 4,6). Konxiénsia katak iha difikuldade sira ita nafatin bele diriji ba Ba’i, no katak Nia nunka rejeita ita-nia invokasaun sira, mak motivu boot ida ksolok nian. Laiha preokupasaun ida, laiha ta’uk ida sei konsege hasai ita-nia hakmatek ne’ebé la mai husi sasán umanu, lae, hakmatek ne’ebé mai husi Maromak, hodi hatene katak Maromak gia ho domin ita-nia moris, no sempre halo. Iha proble no terus nia laran mós, serteza ida-ne’e haboot esperansa no korajen.
Maibé atu simu Na’i nia konvite ba ksolok, presiza sai ema dispostu atu tau an iha diskusaun. Signifika saida loos buat ne’e? Hanesan sira ne’ebé, depoizde rona pregasaun João Batista nian, husu ba nia: ó haklaken nune’e, no ami, «sá loos mak ami tenke halo?» (Lc 3,10). Ha’u tenke halo saida? Pergunta ida-ne’e mak ain-hakat dahuluk ba konversaun ne’ebé ita simu konvite atu halo iha tempu Adventu ida-ne’e. Ita ida-idak husu ba an rasik: ha’u tenke halo saida? Buat ki’ik-oan ida, maibé “ha’u tenke halo saida?”. No Virjen Maria, ita-nia Inan, tulun ita atu loke ita-nia fuan ba Maromak-ne’ebé-mai, atu nia hakonu ita-nia moris ho ksolok.
