mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Ain-hakat ualu, atu orienta kombate hasoru abuzu seksuál sira iha Igreja Katólika

by admin
24/02/2019
in Husi Kreda, Karizma
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Papa Francisco ohin, 24 Fevereiru 2019, iha konkluzaun “summit” kona-ba Protesaun Menoridade nian durante loron haat ho responsavel episkopadu no Institutu relijiozu sira, aprezenta iha Vaticano, ‘roteiru’ ida, ho ain-hakat ualu, atu orienta kombate hasoru abuzu seksuál sira iha Igreja Katólika.

“Laiha abuzu ida mak tenke taka (hanesan baibain halo iha pasadu) no hamenus nia todan, basá kobertura abuzu sira-nian favorese buat aat nia habelar no hasae nivel eskándalu nian”, Amu-Papa refere iha diskursu konkluzivu eventu ne’e nian depoizde Missa konselebrada iha sala réjia Palásiu apostóliku nian.

Amu-Papa ko’alia iha partisipante 190 nia oin iha finál enkontru kona-ba protesaun menór sira nian ne’ebé hahú iha kinta 21 Fevereiru liubá, iha Vaticano, hodi halibur prezidente sira Konferénsia Episkopál nian no xefe sira Igreja Orientál, Superiór Jerál sira Institutu Relijiozu nian, membru sira Kúria Romana no Konsellu Kardeál sira-nian.

Papa Francisco temi ‘Boas Práticas’ ne’ebé Organizasaun Mundiál Saúde nian formula hanaran “Inspire”[1] atu hapara violénsia hasoru labarik sira no mós perkursu lejislativu ne’ebé Igreja Katólika foin daudaun halo.

Uluknanai Amu-Papa subliña “defeza labarik sira-nian”, hodi muda atitude “defensivu-reativa atu salvaguarda Instituisaun”. Nia afirma katak presiza kolabora ho justisa no promove “dalan purifikasaun nian iha Igreja Katólika, lahó “alibis”.

Elenku prioridade sira-nian destaka atu sai ezijente iha “selesaun no formasaun kandidatu sira-nian ba saserdósiu”, hodi engloba “virtude kastidade” nian.

Amu-Papa husu atu Bispu sira aplika protokolu ho “valór norma nian no la’ós orientasaun nian”, ho preokupasaun prevensaun abuzu sira-nian no akompañamentu vítima sira nian, hodi oferese “apoiu tomak ne’ebé presiza”.

Ain-hakat ida mak atensaun ba dezafiu mai husi mundu dijitál, ho “forma foun abuzu seksuál nian no jéneru hotu abuzu nian”, nune’e mós “asesu deskontroladu ba pornografia”.

Amu-Papa Francisco apela ba nasaun no autoridade sira atu aplika medida nesesária atu limita “site” sira ne’ebé ameasa mane no feto nia dignidade no, ho modu partikulár, menoridade sira: “krime la goza direitu liberdade nian”.

Papa Francisco determina katak hola, rai ka habelar imajen pronográfika ho menoridade sira mak hahalok krime, ne’ebé iha tinan 2010 hatama nu’udar ‘delitu grave liu” ba membru sira kleru nian, iha Direitu Kanóniku, la halo ona referénsia ba “tinan menus husi 14”, atu insiste iha faktu sira-ne’e nia “gravidade”.

Pontu ikus ne’ebé Amu-Papa aborda mak problema turizmu seksuál, ho preokupasaun ba vítima sira nia reinsersaun no kombate tráfiku no esplorasaun ekonómika labarik sira-nian.

Durante “summit” ka enkontru ne’ebé Papa Francisco konvoka,  sura mós ho sasin vítima sira-nian, relatóriu no reflesaun husi Bispu sira no relijiozu sira husi kontinente lima, nune’e mós husi vatikanista México nian ida, kona-ba komunikasaun trasparente ba kazu abuzu sira-nian.

Prioridade sira ba asaun komunidade katólika sira nian iha luta hasoru abuzu menór sira-nian tuir Papa Francisco
  1. Tutela labarik sira-nian
  2. Seriedade lahó sala
  3. Purifikasaun loloos
  4. Formasaun
  5. Reforsa no verifika “diretrizes: Konferénsia Episkopál sira-nian
  6. Akompaña ema sira ne’ebé hetan abuzu
  7. Mundu dijitál
  8. Turizmu seksuál

 

[1] Letra ida-idak INSPIRE nian reprezenta estratéjia sira atu prevene tipu violénsia sira, fó benefísiu ba saúde mental, edukasaun no redús krime. Estratéjia hitu mak tuir mai-ne’e  (iha lia-inglés): Implementation and Enforcement of Laws (for example, avoiding violent discipline and limiting access to alcohol and firearms); Norms and Values that need changing (for example, those that condone sexual abuse against girls or aggressive behaviour among boys); Safe Environments (for example, identifying neighbourhood violence “hotspots” and dealing with local causes through policies that resolve problems and through other interventions); Parent and Caregiver Support (for example, by providing formation to parents for their children, and to new parents); Income and Economic Strengthening (such as microcredit and formation concerning equity in general); Response and Support Services (for example, ensuring that children exposed to violence can have access to effective emergency care and can receive adequate psychosocial support); Education and Life Skills (for example, ensuring that children attend school and equipping them with social skills).

Tags: abuzu seksualKredaprotesaun menoridade
Previous Post

Abertura Oratóriu iha fatin sira Fuiloro nian

Next Post

Aten barani atu hatán ba Na’i nia bolun

Related Posts

AMO PAPA LEÃO IHA ANJELUS HATETEN : “MAI ITA REZA BA PAZ IHA MEDIO ORIENTE, UKRAINA NO BA MUNDO TOMAK”.

AMO PAPA LEÃO IHA ANJELUS HATETEN : “MAI ITA REZA BA PAZ IHA MEDIO ORIENTE, UKRAINA NO BA MUNDO TOMAK”.

by Redasaun

Iha prasa Saun Pedro, molok atu hahu orasaun mariana, Papa Leão XIV konvita atu ukun nain sira bele iha dialogu...

JESUS KRISTU ITA-NIA ESPERANSA. BARTIMEU. “ATEN-BRANI! HAMRIIK, NIA BOLU Ó!” (MC 10:49)

JESUS KRISTU ITA-NIA ESPERANSA. BARTIMEU. “ATEN-BRANI! HAMRIIK, NIA BOLU Ó!” (MC 10:49)

by Redasaun

Amu-Papa: Laiha hakilar ida ne’ebé Maromak la rona, mai ita lori ba Nia todan husi sira ne’ebé sente lakon. Katekeze...

OMELIA PAPA LEÃO XIV, BA MISA PENTEKOSTE, PRASA SAUN PEDRO VATICANO ROMA

OMELIA PAPA LEÃO XIV, BA MISA PENTEKOSTE, PRASA SAUN PEDRO VATICANO ROMA

by Redasaun

Papa Leão XIV: "Espíritu Santu bele halakon prejuizu sira, halakon ódiu no tulun ita atu harii dame" Pontífise, prezide Misa...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.