mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Overnight ba finalista Escola Maria Auxiliadora

by admin
26/10/2020
in FMA News
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Dili – Overnight ne’ebé hala’o iha sábadu 17-18/10/2020. Finalista 90 ano sira hamutuk nain 110, husi Eskola Maria Auxiliadora-Komoro, ho sira nia profesores no estudante estajiáriu sira. Hahu oras 16.30,  ho tema: “Koñese identidade Família salesiana nia vokasaun no misaun”. Me. Julia hateten iha objetivu ba over night mak tulun finalista sira atu hola konsiencia katak sira hola parte ba família boot ida ne’e, remata sira nia estudos automatikamente sira sai antigos alunos FMA nian. Objetivu daruak mak atu moris hamutuk momentu orasaun nian iha vigilia ba loron mundial misaun nian, hodi reza ba misionaria sira no tempu atu rekoñese malu nu’udar Maromak nia presente ba malu, hatene agradese ba diak hotu ne’ebè simu, hadomi moris rasik hodi promuove no hatene respeta ema seluk nia moris nu’udar maun alin. Atu atinji ba objetivo hirak ne’e, ami hahu inkontru ho madre Ermelinda da Silva, FMA ho mana novizia sira ne’ebè aprezenta ho kreatividade no dinamica tebes kona ba identidade vokasaun família Salesiana ho ninia membro sira nia vokasaun no misaun iha mundo, tuir Don Bosco no Madre Mazzarello nia espiritualidade. Família Salesiana esiste iha 94 nasaun ho misaun mak eduka no evanjeliza foin-sa’e sira. Família Salesiana iha grupo barak, maibé iha Karisma no misaun ida de’it. Kona ba vokasaun madre Salesiana nian, Madre Ermelinda aprezenta liu-liu identidade vokasaun Filhas de Maria Ausiliadora nian, liu husi drama:” Salesiana Express” komunika mensajen uniku kona ba espiritualidade Salesiana nia furak no misaun ho foin-sa’e sira iha Timor no Indonesia.

Iha kalan, finalista sira moris momentu festa no orasaun nian ne’ebè sira hotu apresia tebes ba tempu orasaun tersu misionária, orasaun sai husi nakukun ba naroman hodi hakbesik – an ba Maromak laran sadia no domin nain iha Sakramentu Rekonsiliasaun mak momentu grasa nian tamba ida idak halo esperiensia furak kona ba Maromak nia domin no misericordia hodi hametin mós amizade entre sira.

Kalan molok toba, Madre Sebastiana fó boa noite hodi aprezenta Amu-Papa Francisco nia Ensíklika “Fratelli Tutti”, konvida sira atu hatene moris hamutuk nu’udar maun alin no iha orizonte ida ne’ebè luan ba maun alin sira ne’ebé terus iha mundo tomak.

Iha loron daruak, domingo 18 /10/2020.  Federasaun presidente Antigos alunos FMA, maun Cipriano Oliveira aprezenta identidade antigos alunos FMA no konvida finalista sira atu hanoin no konxiente katak sira mós sei sai antigos/as alunos/as iha futuro. Tópiku família salesiana ho Cyberbullyang nia, tema rua ne’e tulun ami atu fó valór ba ami nia moris no respeta ema seluk nia dignidade nu’udar Maromak nia presente ba malu. Tamba ne’e enkontru tuir mai husi Presidente MJS Afonso Ximenes ho nia belun ida ne’ebè aprezenta ba ami CYBERBULLYANG: definisaun,Tipu, Impaktu no Perguntas ruma atu esamina an rasik.

Cyberbullying

Uluk knanain saida mak Cyberbullying? Tuir matenek nain Sameer Hinduja no Justin W. Pachin dehan katak cyberbullyang hanesan asaun ida ne’ebe ema halo atu hatun ema seluk nia dignidade liu husi computador, telefone seluler no ekipamentus elektroniku sira seluk. Ciberbullyang ita bele dehan hahalok sira ne’ebe liu husi trata, tolok, goja, hatun ema nst liu husi internet.

TIPO CYBERBULLYiNG. Flaming: hanesan problema ne’ebe kikoan sai bo’ot no ema hotu hatene. Harrasment : asaun ida ne’ebe ema ida halo ba ema seluk hanesan koalia a’at, hatun, kirim video a’at, foto a’at ba ema ne’ebe nia la gosta. Demigration ( dun matak ema ) fo imformasaun falsu hodi hatun ema seluk nia dignidade. Impersonation (meniru/ halo tuir) halo tuir ema nia karakter hodi konta ba ema seluk no sira hamnasa, maibé liu husi internet. Outing no trickery (lohi) ema sira ne’ebe halo ID falsu. Esclusion, Karakter ida ne’ebe atu halo grupo hodi hatun ema seluk no Cyber Stalking mak ema ne’ebe la gosta nafatin tutuir hodi koalia a’at.

 

IMPAKTU HUSI CYBERBULLYiNG, fo Impaktu ba ita nia mentalidade (sente nervosu, Senti moe no Senti a’at ou beik. Segundo Impaktu ba ita nia Emosionál (Senti moe no baruk no lakon vontade atu halo buat sira ne’ebe sira halo) Impaktu ba ita nia Fíziku (Sente kolen, ladun toba ou hetan sintomas hanesan kabun moras no ulun moras)

Maluk lee nain sira ida idak bele haluan ninia koñesimentu no bele halo avaliasaun oan ida ba nia an rasik ba perguntas ida ne’e. Ema bully hela ha’u iha online karik? Oinsa mak bele halo diferensia entre halimar ou goja no bullyang (abusu)?

Intervista badak ida ho Arnaldo Izanio (nono ano) oinsa ninia impresaun ba aktividade over nigth? Nia hateten: “ha’u hato’o ha’u nia sentimentu ksolok no agradese ba atividade “over night” ne’ebé halao ona husi ami nia madre no profesor sira, ba ami estudante finalista sira tinan 2020 nian. Iha atividade signifikativa ida ne’e halo ami aprende diak liu tan kona ba moris nu’udar família salesiana liu -liu aprezenta ba ami identidade família salesiana ne’ebé Don Bosco no Madre Mazzarello nian. Ami haksolok tebes atu koñese ami nia família Salesiana no sente orgulho tebes bele hola parte ba família Don Bosco nian, nu’udar antigos alunos (depois de remata iha Eskola Maria Ausiliadora). Sai antigos alunos hatutan Don Bosco nia liman iha sosiedade no sai responsabile atu sai sarani diak no cidadaun onesto.

Buat seluk tan ne’ebè ha’u rai iha ha’u nia laran ne’ebé folin bo’ot mak hakarak atu fahe kona ba Cyberbulliang. Topiku ida ne’e halo ha’u hanoin katak diak liu ita uza ita nia hanoin hodi halo buat ne’ebé diak duke’e hodi buly ema, maske ita buly ema maibé ita la’os ida ne’ebé perfeitu, ho nune’e diak liu halo diak ba ema duke buly ema. Moris hodi  fó atensaun katak banhira ema buly ita iha media, diak liu ita lalika sibuk ka ignora de’it tamba, banhira ita sibuk nia mós sei la para hodi bully ita nafatin.

Parte ikus husi inkontru ida ne’e mak madre Julia foti konkluszun problema buly ho hahalok eroi beato Beato Carlo Acutis nian, atu konvida ami imita tuir beato kiik ida ne’e nia hahalok. Acutis, beato ida ne’e aaixonadu tebes ba komputadór no mahein ba internet. Katak nia usa Media hodi halo buat diak hanesan hodi konvida maluk sira atu hadomi no participa Eukaristia. Ninia motto mak “Eukaristia mak ha’u nia auto strada ba Lalehan”. Beato nia moris hanorin ami atu hadomi liu tan Jesus Eukaristia no tulun ami atu la buly malu iha media maibé sai protetor ba malu iha Media. Beato nia moris ha’u bele kompara ho pe. Ilidio Correia SDB ne’ebé kalan ne’e mai simu ami iha konfesaun, no loron tuir mai rona ninia mate ninia mate iha misa laran. Ba ami estudante sira padre mak martirio sakramento nian ne’ebè tulun ami hadomi liu tan sakramentu rekonsiliasaun no Eukaristia”.

Profesor Miguel fó sasin katak, over night marka istoria boot ida ne’ebe halo fuan triste ho pe. Ilidio Correia nia fila hikas ba Maromak. Tamba iha kalan padre ho laran luak tebes simu ami iha konfisaun, maibé iha domingo dader ami rona ninia mate. Padre nia Mate hanorin ami atu nafatin prontu hodi prepara-an ba oras mate nian, tamba ita nunka hatene. Lakon padre Ilidio, SDB triste tebes maibé haksolok tamba padre halo nia kna’ar nu’udar padre salesiano ho fuan aman, belun no mestre ba ami. (deskulpa notisia tarde maibé importante ba ami)

Obrigada barak

(professora Altina Bernadino – Mercita – sr. Julia)

Tags: formasaun
Previous Post

Peregrinasaun ba Na’i-Feto iha Ariana

Next Post

Festa agradesimentu EBC Maria Auxiliadora

Related Posts

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN  KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN,  PARTISIPASAUN NO MISAUN”

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN, PARTISIPASAUN NO MISAUN”

by Redasaun

Dili-Comoro centru formasaun João Paulo II (Timor-Leste) iha loron 7 fulan juñu tinan 2025. Iha loron 7 fulan juñu tinan...

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

by Redasaun

Enkuantu hein hela data Kanonizasaun Irmán Maria Troncatti (1883-1969), Filha de Maria Auxiliadora misionária iha Ekuadór, ne’ebé Papa Francisco fó...

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

by Redasaun

Iha loron 31 fulan maio tinan 2025, iha Inspetoria TIN (Timor Indonesia), irman FMA sira hamutuk ho leigos sira, professor,...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.