Papa Francisco nia lia-menon molok harohan Angelus, 21 Agostu 2022.
Maun no biin-alin sira, buona domenica!
Iha pasajen Evanjellu Lucas nian iha liturjia domingu ne’e nian, ema ida husu ba Jezús: «Em auitoan de’it mak sei salva?». No Na’i hatán: «Imi haka’as an atu tama husi odamatan kloot» (Lc 13,24). Odamatan kloot mak ilas ida ne’ebé hamta’uk ita, hanesan fali salvasaun ne’e ba ema uitoan eleitu sira ka perfeitu sira. Maibé ida-ne’e kontráriu ho buat ne’ebé Jezús hanorin mai ita iha okaziaun barak; no defaktu, uitoan tan iha oin, Nia afirma «Ema sei mai husi loron-sa’e no husi loron-monu, husi tasi-feto no tasi-mane no sei tur iha meza Maromak nia Reinu nian» (v. 29). Ne’e duni, odamatan kloot, maibé nakloke ba hotu! Keta haluha ida-ne’e: ba hotu! Odamatan nakloke ba hotu!
Maibé atu komprende didi’ak odamatan kloot ne’e, presiza husu saida mak ne’e. Jezús foti ilas husi moris tempu ne’ebá nian no karik refere ba faktu katak, bainhira kalan, sidade nia odamatan sira taka hotu no husik ida de’it mak nakloke, ida ki’ik liu no kloot liu: atu fila ba uma bele liu de’it husi odamatan ida-ne’e.
Nune’e ita hanoin katak bainhira Jezús dehan: «Ha’u mak odamatan: ema ruma tama husi ha’u karik, nia sei hetan salvasaun» (Jo 10,9). Presiza dehan katak atu tama iha Maromak nia moris, iha salvasaun, presiza liu husi Nia. La’ós seluk; husi Nia; simu Nia no ninia Liafuan. Bainhira atu tama iha sidade presiza “sukat” ho odamatan ida mesak ne’ebé nakloke, nune’e ba kristaun mak moris ida “tuir Kristu nia sasukat”, tenke tau fundamentu iha Nia no tuir nia modelu. Signifika katak metru sasukat nian mak Jezús no ninia Evanjellu: la’ós buat ne’ebé ita hanoin, maibé buat ne’ebé Nia dehan mai ita. Nune’e, odamatan kloot, la’ós tanba destina ba ema uitoan de’it, lae, maibé tanba sai Jezús nian signifika tuir Nia, empeña an iha moris domin nian, iha servisu no iha don an rasik nian hanesan Nia halo, ne’ebé liuhusi odamatan kloot krús nian. Tama iha projetu moris nian ne’ebé Maromak propoin husu atu halo kloot espasu egoízmu nian, redús prezunsaun autosufisiénsia nian, hatun altura sira foti-an nian no manán baruk-teen atu hakat liu risku domin nian, maski ida-ne’e implika krús mós.
Ita hanoin, atu sai konkretu, ba jestu loroloron domin nian ne’ebé ita lori bá oin ho difikuldade: ita hanoin ba inan-aman sira ne’ebé dedika an ba oan sira hodi halo sakrifísiu sira no haluha tempu ba sira an rasik; ba sira ne’ebé tau matan ba ema seluk no la’ós de’it sira-nia interese rasik: ema na’in hira mak halo nune’e, ema di’ak; ita hanoin ba ema ne’ebé gasta nia moris atu serví katuas-ferik sira, sira ne’ebé kiak liu no fraku liu; ita hanoin ba ema ne’ebé la’o bá oin atu serbisu ho empeñu, suporta difikuldade sira no kairk inkomprensaun sira; ita hanoin ba ema ne’ebé terus tan motivu fiar nian, maibé kontinua harohan no hadomi; ita hanoin ba ema sira ne’ebé, envezde tuir institntu rasik, hatán ba aat ho di’ak, hodi hetan forsa atu perdua no aten-barani atu hahú hikasfali. Ne’e ezemplu balun de’it kona-ba ema sira ne’ebé la hili odamatan luan sira-nai konfortu rasik nian, maibé odamatna kloot Jezús nian, moris ida gasta iha domin. Ema sira ne’e, Na’i ohin dehan, Aman sei rekoñese sira liufali ema sira ne’ebé fiar katak sira hetan ona salvasaun no, iha realidade, iha moris sira mak «mahalok injustisa nian» (Lc 13,27).
Maun no biin-alin sira, ita hamriik iha parte ida-ne’ebé loos? Ita hakarak lurón fasil hodi hanoin ita-nia an rasik de’it ka ita hili odamatan kloot Evanjellu nian, ne’ebé tau iha krize ita-nia egoízmu sira maibé halo ita hatene simu moris loos ne’ebé mai husi Maromak no halo ita haksolok?
Na’i-Feto, ne’ebé tuir Jezús to’o iha krús, tulun ita sukat ita-nia moris ho Na’i, atu tama iha moris nakonu no rohan-laek.
