Papa Francisco nia lia-menon iha Domingu V Páskua nian (7 Maiu 2023)
Maun no biin-alin doben sira, ‘buongiorno’!
Evanjellu liturjia ohin nian (Jo 14, 1-12) refere ba Jezús nia diskursu ikus molok nia mate. Dixípulu sira-nia fuan la hakmatek, maibé Na’i diriji ba sira liafuan hakmatek nian, hodi konvida sira atu keta ta’uk, imi keta ta’uk: defaktu Nia la abandona sira, maibé Nia ba prepara fatin ida ba sira no gia sira ba to’o meta ne’e. Na’i indika ba ema hotu ohin fatin furak ida atu bá no, tempu hanesan, Nia dehan mai ita oinsá bá to’o iha-ne’ebá, Nia indika dalan atu tuir. Nia dehan mai ita atu bá iha ne’ebé no oinsá to’o iha-ne’ebá.
Uluknanai, bá iha ne’ebé. Jezús haree nia dixípulu sira nia laran-taridu, haree ta’uk ne’ebé sira iha atu sai abandonadu, hanesan akontese ho ita bainhira ita tenke haketak an husi ema ida ne’ebé ita hadomi. Tanba ne’e, Nia dehan: «Ha’u ba hadia fatin ida ba imi […] iha-ne’ebé ha’u hela, imi mós hela iha-ne’ebá» (vv. 2-3). Jezús uza imajen familiár uma nian, fatin relasaun sira-nian no intimidade nian. Iha Aman nia uma, Nia dehan ba ninia belun sira no mai ita ida-idak, iha fatin ba ó, fó benvindu ba ó, sei simu ó nafatin ho hakohak nia manas, no ha’u bá iha lalehan atu prepara fatin ida ba ó! Nia prepara mai ita hakohak ho Aman, fatin ida ba eternidade tomak.
Maun no biin-alin sira, Liafuan ne’e fonte konsolasaun nian, fonte esperansa nian mai ita. Jezús la haketak an husi ita, maibé loke mai ita dalan foun, hodi antisipa ita-nia destinu ikus nian: enkontru ho Aman, ne’ebé iha nia fuan iha fatin ida mai ita ida-idak. Tanba ne’e, bainhira ita sente kolen, dezorientasaun no até frakasu, ita hanoin bá iha-ne’ebé mak ita-nia moris orienta bá. Ita labele lakon ita-nia meta, maski ita iha risku atu haluha, atu haluha pergunta finál sira, importante sira: ita bá iha-ne’ebé? Ita la’o ba ne’ebé? Tanba sá mak folin duni atu moris? Lahó pergunta sira-ne’e, ita konsentra moris iha prezente de’it, ita hanoin katak ita tenke goza nia didi’ak, no ita remata atu moris iha momentu de’it, lahó propózitu, lahó objetivu ida. Maibé ita-nia pátria iha lalehan (kf Fl 3,20), ita keta haluha meta nia grandeza no beleza!
Deskobre tiha meta, ita mós, hanesan apóstolu Tomé iha Evanjellu ohin nian, husu: oinsá ita bele hatene dalan? Dalaruma, liuliu bainhira iha problema boboot atu enfrenta no iha sensasaun katak buat aat forte liu, mosu pergunta: saida mak ha’u tenke halo, dalan ida-ne’ebé ha’u tenke halo, dalan ida-ne’ebé ha’u tenke tuir? Ita rona Jezús nia resposta: «Ha’u mak dalan, lia-loos no moris» (Jo 14, 6). “Ha’u mak dalan”. Jezús rasik mak dalan atu tuir atu moris iha lia-loos no iha moris ne’ebé naresin. Nia mak dalan no, tanba ne’e, fiar iha Nia la’ós “pakote ida ideia sira-nian” iha-ne’ebé tenke fiar, maibé dalan ida atu tuir, viajen ida atu halo, dalan ida ho Nia. Ne’e katak tuir Jezús, basá Nia mak dalan ne’ebé lori ba ksolok ne’ebé la nahas. Tuir Jezús no imita Nia, liuliu ho jestu prosimidade nian no mizerikórdia nian ba ema seluk. Ne’e mak bússola atu to’o iha Lalehan: hadomi Jezús, dalan, hodi sai sinál ninia domin nian iha rai.
Maun no biin-alin sira, ita moris iha tempu prezente, ita iha liman sira iha prezente, maibé ita keta husik nia domina ita: ita hateke ba leten, ita hateke ba Lalehan, ita hanoin nafatin ba meta, ita hanoin katak ita simu bolun ba eternidade, ba enkontru ho Maromak. No, husi Lalehan, ita ohin hafoun hilin Jezús nian, hilin atu hadomi Nia no la’o tuir Nia. Atu Virjen Maria, ne’ebé tuir Jezús to’o meta, tahan ita-nia esperansa.
