mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Adolexente nia moris no edukasaun iha mundu kontemporáneu

by admin
24/08/2015
in Edukomunika ohin
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Ossu 2015Ossú – “Sé mak adolexente ohin nian no oinsá hatán ba nesesidade edukasaun adolexente sira-nian ohin”? Ne’e mak tema ida reflesaun nian ne’ebé Irmán Jacinta Gusmão aprezenta ba akólitu rihun ida halibur iha Ossú, ba sira-nia kongresu, iha loron 21 Agostu 2015.

Tanba númeru boot hanesan ne’e, susar atu halo serbisu ho grupu ki’ik. Nune’e dinámika ne’ebé uza mak envolve partisipante sira liuhusi grupu parókia nian ne’ebé hamutuk 16. Konferénsia hahú ho pergunta rua: 1) Sá loos retratu adolexente nian no 2) Perigu sá de’it mak adolexente sira enfrenta ohin, ne’ebé reprezentante husi parókia ida-idak buka hatán ho liafuan ida de’it.

Akólitu sira pinta adolexente sira nia oin ho kór nakukun no naroman. Iha parte ida adolexente no joven sira iha forsa, balun badinas, responsavel, barani, haksolok no entuziazmu atu serví, moris di’ak hodi fó atensaun ba vida morál no espirituál. Husi parte seluk adolexente barak la iha dixiplina, falta edukasaun/respeitu, nakar-teen, foti-an no tama iha mundu droga nian.

Kona-ba perigu boot ne’ebé joven sira enfrenta, akólitu sira identifika internet, liuliu rede sosiál facebook, youtube, whatsapp, nst ne’ebé la uza di’ak bele lori sira atu envolve an iha pornografia, iha hahalok ne’ebé estraga sira-nia mentalidade no morál. Perigu seluk mak droga, violénsia no kriminalidade, no modelu adultu sira-nian ne’ebé la hatudu moralidade.

Adolexente sira konsege identifika núkleu problema iha adolexénsia, katak “krize identidade nian”, basá iha períodu ne’e, foin-sa’e ida buka komprende ninia an rasik, nia sé loos, saida mak nia hakarak ba nia moris, saida mak sosiedade husu ba nia. Adolexente hahú hateke ba kolega/grupu, ba ídolu/”star”/”atleta” ida, ba modelu sira media komunikasuan nian nu’udar modelu, maibé la’ós ba modelu konvensionál sira. Sira atu hetan an rasik koko atu ba kontráriu ba adultu sira liuliu inan-aman sira, hanorin relijiaun nian. Idade ne’e mak idade atu define identidade liuhusi krize identidade nian (hatene sé mak an rasik no sá mak nia fiar) no konfuzaun identidade nian (la seguru kona-ba sé mak an rasik no sá mak nia fiar). Ho modelu oioin ne’e, maski  adolexente sira hakarak sai independente, sira sei presiza apoiu, orientasaun husi inan-aman sira, edukadór/a  sira, adultu sira, atu bele forma identidade ida konxiente, nakloke, forte, domina an no dezenvolve autonomia pensamentu nian, atu la monu ho laloran “sosiedade nabeen” ohin nian, liuliu husi mundu dijitál/virtuál. Neon krítiku tanba sá? Neon krítiku atu dixerne…tanba mundu reál eh virtuál (internet), hanesan “tasi boot ida ne’ebé ita soe dai bá bele hetan buat di’ak maibé mós venenu” ne’ebé estraga adolexente nia moris.

Iha dada-lia badak, akólitu ida husu oinsá tulun maluk ne’ebé la’o sala dalan. Ir Jacinta rekomenda atu molok ita korrije ema, ita rasik tenke moris uluk loos, basá ita labele fó buat ne’ebé ita la iha. Ita mós korrije ho laran-sadia basá ita hatene katak ita mós ema maksalak.  Papa Francisco ba akólitu sira halibur ho nia iha Roma, loron 4 Agostu hateten: «Akólitu doben sira, hodi besik liután ba altár, imi buka hanoin atu ko’alia ho Jezús iha orasaun loroloron nian, imi habosu an ho Na’i nia Liafuan no nia Isin, no imi sei iha kapasidade atu to’o ba maluk sira, hodi lori nu’udar prezente buat ne’ebé imi simu, hodi fó ho entuziazmu ksolok ne’ebé haraik ba imi».

Tags: AdolexenteidentidadeKredamundu dijitalsosiedade nabeen
Previous Post

Domingu XXII Tempu Komún – Tinan B

Next Post

Orasaun nia importánsia iha família

Related Posts

Dekálogu ba saude dijitál ba ki’ik-oan no labarik sira

by admin

«Saude no ‘bem-estar’ labarik sira-nian, mak konseitu multidimensionál ne’ebe inklui aspetu fíziku, psikolójiku no sosiál. Iha époka ida iha ne’ebé...

Formasaun kona-ba komunikasaun no liturjia

by admin

Loron 21-24 mak enkontru datoluk nian husi ami nia formasaun segundu Novisiadu nian. Ba loron hirak ne'e ami hetan akompañamentu...

“Pelepasan siswa/i TK St. Ursula Palla”

by admin

Novia Lestari Daeli FMA Sumba, 10 Juni 2023 Pendidikan paling dasar dari bidang pendidikan dimulai dari Taman Kanak-kanak (TK), yang...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.