Dili – Komunidade Inspetoriál FMA TIN tinan-tinan halo loron gratidaun hamutuk. Tinan ida-nee monu iha loron 10 Setembru 2017. Maibé, komunidade 12 hahú harohan ba malu husi loron 28 Agostu to’o 8 Setembru, no iha loron 9 Setembru ba provinsiál. Tema ne’ebé unifika Komunidade Edukativa iha selebrasaun ida-ne’e mak “Ho fuan agradese ita halakan laran-manas misionáriu”, tema ne’ebé konverje ho aniversáriu tinan 140 Espedisaun Misionária Dahuluk FMA sira-nian iha 1877, ba li’ur husi Europa, katak ba Amérika, hafoin husi ne’e ba ázia, Áfrika no Oseania. Pasajen evanjélika ne’ebé gia reflesaun kona-ba agradesimentu foti husi Evanjellu Mateus nian ne’ebé dehan “Imi simu degrasa, imi fó mós degrasa” (10,7-15).
Iha loron 9 Setembru diretora sira no Irmán sira hahú selebrasaun iha loraik ho orasaun Rozáriu hodi medita Maria nia Magnificat. Iha momentu ida-idak Irmán sira hasa’e hahí no agradese ba kmanek hotu Maromak halo no mós harohan ba intensaun hotu Institutu FMA nian no maun-alin sira ne’ebé presiza. Kalan ne’e diretora no konselleira inspetoriál hato’o sira-nia agradesimentu ba Inspetora no Inspetora mós hato’o ninian.
Selebrasaun tutun iha domingu XXIII hahú ho Eukaristia selebra husi D. Virgílio do Carmo da Silva SDB, bispu dioseze Dili nian. Nu’udar 
maun salezianu ida, FMA sira bele nafatin hetan apoiu husi nia, bainhira ba tuku nia odamatan. Amu-Bispu, iha komentáriu ba Evanjellu hahú ho liafuan sira-ne’e: “Ema ne’ebé fó fali moris ba nia maun eh alin ida, nia sei koko ksolok ne’ebé mai husi Maromak”. Ho ida-ne’e nia subliña katak leitura sira liturjia ohin nian fó liután motivu atu agradese “superiora” ba “knaar akompaña Irmán sira atu sai fiél nafatin ba sira-nia vokasaun”. Knaar ne’ebé iha leitura dahuluk hateten nu’udar “sentinela”, iha Evanjellu nu’udar korresaun fraterna, maibé tuir D. Virgilio la’ós korrije de’it, maibé uluknanai “apresia” eh “afirma” no hafoin “korrije”. Buat hotu ne’e hotu halo tanba preokupasaun ida de’it, hanesan Maromak nian, lori ema ba dalan moris nian, salva ema. Knaar ne’e la’ós de’it superiór/a nian maibé, sarani ida-idak nian, komunidade sarani sira: sai responsavel ba ninia maun-alin nia moris, se nia la’o sala dalan ita la’ós ba haklaken nia sala eh difama nia iha “RTTL” maibé liuhusi etapa sira hanesan ko’alia ba nia “face to face”, “aprosimasaun pesoál”, “hatene rai segredu”. Dalan seluk se karik maluk ne’e lakohi, ita bolu ema ida eh rua ne’ebé iha esperiénsia, sabedouria atu tulun maluk ne’ebé la’o sala fila hikas (Mt 10, v.16). Etapa tuirmai mai halo rekursu ba komunidade, se karik maluk ne’e lakohi rona. Etapa ikus mak konsidera ema ne’e nu’udar publikanu se karik la iha dalan seluk. Maibé, se ita konfronta ho Jezús nia atitude no komportamentu hasoru publikanu sira, ne’ebé konsidera nu’udar belun. Nune’e, ba Kreda, maski iha oan maksalak, nia nafatin Kreda nia oan. Kreda iha devér atu pronunsia no denunsia, maibé kontráriu ba kondena. Nia sei uza nafatin pasiénsia hasoru maluk sira no foti desizaun iha klima orasaun nian.
Depoizde almosu no halo memória ba prezensa FMA iha kontinente ida-idak, hahú husi Europa, Amérika, Ázia, Áfrika no Oseania husi komunidade edukativa hotu, Ir Alma hato’o ninia liafuan sira. Nia subliña S. Paulo nia mensajen ba Romanu sira iha leitura Missa nian katak ita-nia tusan ba malu mak domin. “Ne’e mak tusan ne’ebé di’ak ba ita-nia komunidade sira”. Liga ba tópiku festa nian, Ir Alma konvida atu 
hamutuk halo animasaun “soco, bate, vira”. “Atu halakan laran-manas misionáriu, presiza halo buat tolu ne’e. ‘Soco-soco, hakarak dehan luta kontínua, maibé luta kontínua ho ita-nia an atu manán buat ne’ebé halo ita hakmatek, atu buka moris di’ak no mós metin iha Maromak nia Liafuan, la’ós ha’u-nia hanoin no hakarak”. Depois “bate-bate”. Liafuan ne’e dehan “ha’u presiza haksolok ba buat ne’ebé ha’u haree di’ak iha ha’u-nia moris, iha ema seluk nia moris, iha buat hotu ne’ebé Maromak oferese. Ha’u haksolok no ha’u agradese”. No ikusnian “vira-vira”, Ba Ir Alma katak “ha’u tenke lori ema hotu iha ha’u-nia laran, iha ha’u-nia fuan. Se buat ne’e la iha, la funsiona. Ha’u halo serbisu, ha’u halo buat hotu maibé se la iha ema iha ha’u-nia laran, ha’u-nia laran malirin, la’ós manas. Maibé, se ema barak tama ha’u-nia fuan, ha’u nia fuan hetok sai manas”.
Festa remata ho bensan finál husi D. Virgílio SDB ne’ebé partisipa to’o rohan!
Obrigada ba hotu-hotu nia kontribuisaun no badinas serbisu ba Maromak nia Reinu!
