Loron Vida Konsagrada – 2017
Dili – Iha Amu-Papa nia majistériu iha liafuan tolu ne’ebé nia repete beibeik: mizerikórdia, ksolok no enkontru. Nune’e, nu’udar reprezentante Amu-Papa nian, Mons. Joseph Salvador Marino (Núnsiu Apostóliku ba Timor-Leste) ohin, 2 Fevereiru, fahe reflesaun kona-ba “Sai ema enkontru nian” ba Relijiozu/a sira halibur iha salaun Canossianas, Becora. Tema ne’e mós foti inspirasaun husi festa Aprezentasaun Na’i nian, ne’ebé iha Kreda Orientál hanaran nu’udar “festa enkontru nian”. Mons. Marino fahe ninia reflesaun ba parte tolu: 1) Vokasaun: enkontru ida; 2) vokasaun: enkontru ho an rasik; 3) vokasaun: enkontru ho ema sira.
Vokasaun nu’udar enkontru ida ho Maromak
Ita hotu hatene katak ita-nia moris nia hun nu’udar amlulik no relijiou/a mak Maromak rasik. Se ita husu razaun tan sá ema ida sai padre ka madre, nia sei hatán katak nia sente Maromak kona nia, ko’alia ba nia iha nia fuan… “Ho liafuan seluk, ne’e mak rezultadu husi enkontru ida, enkontru partikulár ida entre Maromak ho ha’u”. Maromak mak bolu ita uluk liu, no ita hatán. Liafuan vokasaun mai husi lia-latin ho abut voc katak bolu no actio katak asaun. Ita rona Maromak bolu no ita hatán kedas ho modu radikál hanesan Jezús.
Tanba ne’e mak Mons. Marino husu atu formadór/a sira “tulun kandidatu/a sira ba vida relijioza atu deskobre vokasaun, enkontru no lian ne’ebé sira rona. Liuliu atu verifika katak vokasaun nia motivasaun puru, no razaun mesak atu hakohak vida konsagrada mak Maromak nia bolun”.
Vokasaun: enkontru ho an rasik
Rona tiha Maromak nia bolun obriga ita atu halo enkontru ho an rasik. Iha aspetu rua enkontru ho an rasik: konxiénsia kona ba an rasik ho kapasidade atu hatán ho liberdade, lahó kondisaun. Atu halo dixernimentu vokasionál, kadidatu/a presiza halo enkontru ho an rasik. Formasaun tenke hahú hodi forma atitude bázika sira, hamutuk ho kualidade intelektuál no espirituál sira. “Formasaun inisiál no dixernimentu mak ain-hakat dahuluk iha prosesu halo dalan nian iha ema nia moris tomak, no joven sira tenke haburas liberdade, intelijénsia no haraik-an, hodi husik Aman Maromak eduka nia loron ba loron iha nia moris tomak, iha misaun no iha fraternidade, iha asaun no iha kontemplasaun”.
Nune’e, Mons Marino hodi foti Papa Francisco nia liafuan sira ba Formadór sira iha 11 Abríl 2015, nia fó karakterístika sira formadór/a nian: sai ema ho fuan boot ba foin-sa’e sira, nakonu ho laran-sadia no laran-mamar; kapasidade atu hahoris moris, sai inan/aman.
Núnsiu sujere atu se kongregasaun sira ne’ebé tan pesoál kuran labele tau atensaun ba formasaun, organiza formasaun hamutuk ho kongregasaun seluk iha aspetu ruma. Importante liu mak kualidade duké kuantidade. “Krize vokasaun mak krize kualidade nian”.
Vokasaun: enkontru ho ema sira
Bainhira Maromak hasoru ita iha ita-nia vokasaun, ita-nia moris sei muda, tanba ita-nia kapasidade atu hatán ba Ninia bolun. “Ema sira ne’ebé esperimenta enkontru ho Jezús iha vokasaun, sai sasin no halo posivel enkontru ho ema seluk; sira promove kultura enkontru nian, hodi evita auto-referensialidade ne’ebé taka iha an rasik”. Auto-referensialidade (EG 93-95), mak mundanizmu espirituál ne’ebé taka iha an rasik. Espresaun loloos vokasaun nian mak bainhira “ema la moris ona ba nia an, maibé ba maluk sira”. Ema relijiozu/a ka amlulik sira “tenke sai ba li’ur, hodi bá buka sira ne’ebé terus, sira ne’ebé presiza Maromak nia laran-sadia”, Mons Joseph salienta.
Mons Joseph Marino halian fali Amu-Papa nia liafuan sira kona-ba sá loos signifikadu sai ba li’ur. Sai ba li’ur katak: 1) sai ema ativu, la’ós pasivu, hodi bá buka ema iha fatin ne’ebé de’it sira hela bá eh relasiona hoe ma seluk. Ai ba li’ur katak 2) Prosimidade eh sai maluk eh besik ba ema sira, la hela dook, la julga, la hateke husi leten ba kraik, maibé moris hasoru malu ho ema sira, “face to face”. Sai ba li’ur katak 3) Fó esperansa ba ema, esperansa ne’ebé suli husi ita-nia laran-sadia, fó oportunidade foun, hakohak hodi lori ba sosiedade no ba Igreja sira ne’ebé hela iha ninin.
Mons. Marino sadik relijiozu sira hodi husu sira atu halo lista kona-ba ema ne’ebé iha periferia… basá nia dehan katak, se ita bá duni periferia ita sei hatene ema sira nia moris. Tuir liña hanorin ‘Amoris Letitiae’ nian, nia dehan família sira ne’ebé iha situasaun irregulár, haketak malu, sira ne’e tenke sai ita-nia atensaun, tanba sira hela iha ninin, no Kreda tenke tulun atu integra fali sira iha Kreda.
Selebrasaun loron 2 Fevereiru nian taka ho selebrasaun eukarístika iha Katedrál Dili, iha-ne’ebé selebrante prinsipál mak Bispu Virgílio, konselebra husi Núnsiu apostóliku no amlulik relijiozu lubuk ida no diosezanu na’in rua.
