mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Eukaristia transforma ita-nia moris nu’udar konsekuénsia konversaun pesoál

by admin
19/07/2019
in Ha'u fiar, Husi Kreda
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Baucau – Halo avaliasaun programa importante tebes atu bele haree se ita-nia planu ne’e ezekuta duni, se ita atinje objetivu sira. Bispu no curia Dioseze Baucau, liuliu Vigararia ba Assuntos Pastorais halibur pároku sira, vigáriu sira, CPP/CEP, katekista sira, relijioza/u sira no ajente pastorál seluk atu halo avaliasaun semestrál planu pastorál 2019 dioseze nian. Modalidade hodi adapta SWOT analysis.

Depoizde orasaun, Padre Arlindo Leonardo Sequeira (vigáriu episkopál ba ‘Assuntos Pastorais’) fó hanoin hikas kona-ba dalan tinan tolu ne’ebé foka iha tema sentrál “Komunga Kristu? Moris hanesan Nia!”.

Iha ninia lia-fuan  sira atu loke eventu ne’e, Amu-Bispu Basílio do Nascimento fó pista ruma atu halo avaliasaun. 1) Tansá tema kona-ba Eukaristia; 2) Oinsá ninia dinamizmu no oinsá hala’o?

Realidade pos-konflituál ho ema sira nia deziluzaun ba espetativa sira husi independénsia mak halo atu Bispu Dioseze Baucau hanoin oinsá katóliku sira fó sira-nia kontirbuisaun atu lori paz, domin, unidade. Tribunál la rezolve, Becora no Gleno la rezolve, rekonsiliasaun la rezolve, agora aumenta tan ho soe bebé, divórsiu, oho-malu entre joven sira, artes marciais… “Ita haree Lei la iha forsa, orden la iha forsa… ita buka dalan,; Igreja tenke buka dalan hodi fó resposta ba situasaun sira ohin nian” . No nia salienta katak dalan mak ne’e: “mudansa pesoál”. Lei fó dalan, morál fó dalan, maibé “se ema ida-idak la halo?” Katóliku nia kontribuisaun, hanesan Don Bosco husu “sidadaun onestu no sarani di’ak”, mak uluknanai iha “autoedukasaun”, D. Basílio tenik. “Se ha’u la eduka an, ukun-fuan la to’o, lei la to’o. Ha’u na’in mak tenke muda an rasik”. Nune’e, “Eukaristia transforma ita-nia moris nu’udar konsekuénsia konversaun pesoál”, Amu-Bispu haktuir.

Tansá tema Eukaristia?

Tanba Eukaristia bele haree husi linguajen simbólika, Amu-Bispu esplika. “Ita aziátiku sira, uza barak símbolu atu esplika realidade, porezemplu ‘hemu raan’. Hemu raan signifika ita futu-lia hamutuk, ha’u terus ó terus, ha’u santu ó santu, han Jezús ia isin, sai hanesan Nia”.

Amu Basílio hateten katak “Se ita Timor-Oan sira komprende Eukaristia, símbolu eukaristia nian iha ita-nia moris, ita hala’o ezijénsia sira eukaristia nia, Timor-Oan bele sai santu”.

Oinsá hala’o?

Ita presiza prosesu graduál, nune’e mak si’ak liu atu hakle’an tema Eukaristia nian tinan-tinan, hodi ke’e uitoan-uitoan. Presiza serbisu iha konxiénsia boot liután. Tan ne’e mak formasaun importante liu! “Iha Timor, ema ta’uk liu matebian duké Maromak; ta’uk lulik duké Jezús Kristu; buka liu oho fahi-mean duké Sakramentu sira”.  Nune’e, ita presiza komprende liután ema nia hanoin no evanjeliza hanoin ne’e.

“Ita presiza” – Amu-Bispu hateten – halo dalan “husi nakukun ba naroman”, ka hanesan katuas ida dehan, “husi uma-lisan ba Krús”. Uma-lulik dalan ida, maibé agora ita iha ona “naorman”.

Nune’e mak, objetivu ita-nia planu pastorál ne’e mak “Timor-Oan katóliku fó kontribuisaun ba Rai ne’e ho mudansa fuan nian ka  konversaun pesoál”, iha kontestu pos-konflituál, hodi halo dalan progresivu, tuir estilu itineráriu sira-nian. “Dezafiu ohin loron nian la’ós konversaun ema jentiu sira-nian maibé evanjelizasaun batizadu sira-nian”. Bele dehan katak ohin ita iha tipu ida hanesan “paganizmu kristaun” ka “kristianizmu paganizadu”. Nune’e, “oinsá ita hatam naroman iha jerasaun foun Timor-Oan sira nia moris?”

Hotu tiha Amu Basílio nia input, vigáriu foráneu sira hato’o sira-nia programa atu implementa planu pastorál dioseze nian, hafoin parókia ida-idak mós hato’o sira nia asaun sira.

Iha parte ikus asembleia diosezana nian, Amu-Bispu hato’o kona-ba oinsá implementa Concordata entre Estadu no Kreda ho apoiu finanseiru ne’ebé simu. Aleinde ne’e, iha mós avizu kona-ba selebrasaun tinan 30 S. João Paulo II nia vizita iha Dili (Timor) ne’ebé sei loke iha loron 4 Agostu no iha vigararia ida-idak no taka hamutuk iha Tasi-Tolu, Dili, iha fulan Outubru 2019.

Tags: EukaristiaKreda
Previous Post

Haree dezafiu no harohan ba Maromak

Next Post

Familia Salesiana iha Laga oferese orasaun ba Madre Antonia Colombo nia klamar

Related Posts

AMO PAPA LEÃO IHA ANJELUS HATETEN : “MAI ITA REZA BA PAZ IHA MEDIO ORIENTE, UKRAINA NO BA MUNDO TOMAK”.

AMO PAPA LEÃO IHA ANJELUS HATETEN : “MAI ITA REZA BA PAZ IHA MEDIO ORIENTE, UKRAINA NO BA MUNDO TOMAK”.

by Redasaun

Iha prasa Saun Pedro, molok atu hahu orasaun mariana, Papa Leão XIV konvita atu ukun nain sira bele iha dialogu...

JESUS KRISTU ITA-NIA ESPERANSA. BARTIMEU. “ATEN-BRANI! HAMRIIK, NIA BOLU Ó!” (MC 10:49)

JESUS KRISTU ITA-NIA ESPERANSA. BARTIMEU. “ATEN-BRANI! HAMRIIK, NIA BOLU Ó!” (MC 10:49)

by Redasaun

Amu-Papa: Laiha hakilar ida ne’ebé Maromak la rona, mai ita lori ba Nia todan husi sira ne’ebé sente lakon. Katekeze...

OMELIA PAPA LEÃO XIV, BA MISA PENTEKOSTE, PRASA SAUN PEDRO VATICANO ROMA

OMELIA PAPA LEÃO XIV, BA MISA PENTEKOSTE, PRASA SAUN PEDRO VATICANO ROMA

by Redasaun

Papa Leão XIV: "Espíritu Santu bele halakon prejuizu sira, halakon ódiu no tulun ita atu harii dame" Pontífise, prezide Misa...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.