Festa Saun Giovanni Bosco
31 Janeiru 
Evanjellu Mateus 18,1-6.10
«Iha oras ne’ebá, eskolante sira hakbesik ba Jezús hodi husu ba Nia: “Sé mak boot liu iha reinu lalehan?” Nia bolu labarik oan ida, tau nia iha sira klaran hodi dehan ba sira: “Ha’u dehan lia-loos ba imi: imi la sai karik hanesan labarik oan sira, imi sei la tama iha reinu lalehan. Ne’e duni, ema ne’ebé haraik An hodi halo An hanesan ki’ik-oan ne’e, nia mak boot liu iha reinu lalehan. Ema ne’ebé simu ki’ik-oan ida hanesan ne’e tan ha’u nia naran, nia simu ha’u. Maibé ema ne’ebé dada ba aat ki’ik-oan sira ne’e ida ne’ebé fiar ha’u, di’ak liu tara fatuk dulas batar nian iha nia kakorok hodi soe nia ba tasi laran. Imi keta hewai ki’ik-oan sira ne’e ida, basá Ha’u dehan ba imi katak sira-nia Anju sira fihir nafatin ha’u Aman lalehan nia futar oin”».
Reflesaun
Pasajen evanjélika ne’ebé nia tema mak “halo an ki’ik-oan”, liga ba anúnsiu daruak paixaun nian (kf Mt 17,22s). Jezús nia hanorin ba ninia dixípulu sira fó hanoin hikas atitude fundamentál ida moris sarani nian. Nia subliña nesesidade atu supera autosufisiénsia boot sira-nian nune’e mós orgullu grupu nian. Naturál iha ema atu hakarak fatin dahuluk. Tanba ne’e mak apóstolu sira mós diskute malu kona-ba fatin atu okupa no kona-ba sé mak boot liu entre sira (v 1). Nune’e, Na’i foti labarik oan ida no tau iha nia sorin, iha sentru, no hatán ho liafuan presizu ida: «Ema ne’ebé haraik An hodi halo An hanesan ki’ik-oan ne’e, nia mak boot liu iha reinu lalehan». Ki’ik-oan de’it mak “boot” tanba nia inosente, simples, la reklama. Labarik oan, defaktu, presiza ema seluk, la iha Liberdade asaun nian, konfia iha sira ne’ebé boot liu, konxiente kona-ba ninia frajilidade no ninia pobreza. Ba Jezús labarik mak símbolu dixípulu loos nian, tanba nia halo an ki’ik-oan, disponivel, husik espasu iha an rasik ba Espíritu nia obra no asaun. Nia sai boot tanba fiar iha Na’i no hetan kbiit iha nia naran, Aleinde ne’e labarik ki’ik-oan mak ilas Jezús nian ne’ebé abandona an ho konfiansa totál no obediénsia ba Aman nia liman, no tanba ne’e Nia dehan tan: «Ema ne’ebé simu ki’ik-oan ida hanesan ne’e tan ha’u nia naran, nia simu ha’u» (v.5).
Sosiedade iha-ne’ebé ita moris bá kria barreira entre ema riku no ema kiak, entre mutin no metan, entre loro-sa’e no loro-monu, entre ki’ik no boot. Oinsá ita halakon barreira deskonfiansa nian ida-ne’e? Hodi konsidera ema hotu nu’udar ita-nia maun no biin-alin, hodi kria faimliaridade ho nia.
Prinsípiu ida-ne’e vale mós ho foin-sa’e sira. Don Bosco hateten: «Lahó familiaridade labele hatudu afetu no, lahó demonstrasaun ida-ne’e, labele iha konfiansa. Ema ne’ebé hakarak atu ema seluk hadomi nia, tenke hatudu katak nia hadomi. Jezús Kristu halo an ki’ik-oan ho ki’ik-oan sira no lori ita nia moras sira. Nia mak mestre familiaridade nian! Mestre ne’ebé ita bele haree de’it iha kátedra, nia mestre de’it, la liután ida-ne’e, maibé, se nia bá rekreiu ho foin-sa’e sira, nia sai maun. […] Ema ne’ebé hatene katak ema hadomi nia, nia hadomi no ema ne’ebé simu domin alkansa buat hotu, liuliu husi foin-sa’e sira. Konfiansa ida-ne’e estabelese korente elétrika ida entre foin-sa’e sira no Superiór sira. Fuan sira nakloke no halo koñese sira-nia nesesidade sira no manifesta sira-nia defeitu sira. Domin ida ne’e, halo atu Superiór sira tahan foin-sa’e sira nia kolen sira, laran-kabeik, ingratidaun, dezorden no neglijénsia sira. Jezús Kristu la hatohar au ne’ebé nakfera ona, la hamate ahi-oan ne’ebé suar hela. Imi-nia modelu mak ne’e» (Don Bosco nia Surat husi Roma, 1884).
