domenica, Giugno 15, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Hakle’an ensíklika Lumen Fidei iha konkluzaun Tinan Fiar nian

by admin
29/11/2013
in FMA News
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Dili – Irmán FMA na’in 20 halibur hamutuk iha Novisiadu S. José, Comoro-Dili, loron 29 Novembru atu halo enkontru formasaun ne’ebé programa tiha ona iha inísiu tinan 2013. Tema sira aprofondimentu nian ne’ebé trasa iha itineráriu ba etapa primeira idade adulta mak hakle’an fiar no kultura tradisionál timorense atu nune’e hodi evanjeliza an rasik bele evanjeliza ema seluk.

 

Iha enkontru ne’e, irmán sira konfronta kultura tradisionál Timór nian ho fiar sarani. Aleinde ne’e sira mós hakle’an Amu-Papa Francisco nia ensíklika Lumen Fidei ne’ebé fó iha Roma ho data 29 Juñu 2013, solenidade S. Pedro no S. Paulo nian maibé publika iha loron 5 Jullu 2013. Irmán sira fahe ba grupu haat tuir kapítulu sira Lumen Fidei nian, hafoin fahe ho modu kriativu.

Dokumentu ne’e iha introdusaun ida no kapítulu haat:

Kapítulu 1 – Ami fiar iha Domin (1 Jo 4,16)

Kapítulu 2 – Se imi la fiar, imi sei la komprende (Is 7,9)

Kapítulu 3 – Ha’u hato’o ba imi buat ne’ebé ha’u simu (I Cor 15,3)

Kapítulu 4 – Maromak prepara sidade ida ba sira (Eb 11,16)

Ensíklika hahú ho fiar ne’ebé bei-ala sira iha no to’o diretamente iha sá mak ita-nia kultura haten kona-ba fiar – katak buat ruma ba ema matan-delek sira, sira ne’ebé tuir emosaun de’it. Maibé, tempu hanesan, ita-nia kultura deskobre katak razaun de’it la to’o. Iha konfuzaun kona-ba sá mak di’ak no sá mak aat. Fiar iha Jezús fó mai ita vizaun foun mundu nian.

Kapítulu 1 halo revizaun kona-ba Istória Salvasaun nian— istória Maromak nia Povu nian—atu haree fiar liuhusi istória. Nia hahú ho Abraaun ne’ebé S. Paulo dalabarak sita no uza nu’udar ezemplu iha Testamentu Foun. Bele nota katak Maromak ko’alia no atua liuhusi Abraaun hanesan iha relasaun interpesoál, la’ós hanesan maromak ida ne’ebé distante. Ita-nia fiar iha Nia bolu ita atu halo pasu ba oin—atu bá oin iha dalan ho Nia, hanesan Abraaun halo. Iha dalan ne’e, ita-nia relasaun ho Maromak la’ós de’it kona-ba fiar iha Nia, maibé Ninia fiar iha ita! Ita bele prejudika relasaun ne’e ho idolatria. Istória Israel nian hatudu tentasaun idolatria nian—atu adora buat ne’ebé halo ho ita-nia liman rasik. Ikusnian, istória fiar nian hetan nia tutun iha Jezús. Nia mak realizasaun Maromak nia promesa sira-nian no tempu hanesan hatudu katak ita bele konfia iha Nia—Nia mate ba ita! Tanba Nia mai iha ita-nia realidade, ita oras-ne’e bele haree loloos realidade. Maromak la’ós buat ruma hakat liu ita; Nia mak Ida ne’ebé atua iha ohin no oras ne’e.

Kapítulu 2 buka komprende relasuan entre fiar no aspetu seluk—razaun, domin, lialoos, no teolojia. Lumen Fidei hatudu katak lialoos nesesáriu ba fiar atu nia bele tau ain iha rai. Fiar tau nia abut iha realidade bainhira tau nia abut iha lialoos. Nune’e mós, ita-nia domin ba Maromak tenke iha lialoos ne’e, se lae nia iha kalohan de’it hanesan emosaun sira. Presiza domin  hamutuk ho fiar atu lialoos la sai malirin no impesoál.  Ikus nian, lialoos iha fiar Katóliku soi/posui ita; ita la soi lialoos. Bainhira lialoos soi ita ba beibeik, ita buras iha haraik-an no iha koñesimentu lialoos nian. Hodi iha koñesimentu no haraik-an, ita iha kapasidade atu fahe lialoos ho ema seluk ne’ebé buka nia, lialoos ne’ebé sei satisfás loloos kona-ba buat ne’ebé ema buka duni.

Kapítulu 3: Fiar no lialoos ema simu iha komunidade. Ita-nia moris nia natureza husu ita atu fiar iha lialoos ne’ebé ema seluk fó mai ita—husi ita-nia naran to’o ita-nia dalen/lian. Nune’e mós ba fiar Sarani ne’ebé hatutan husi jerasaun ida ba seluk. Ita simu fiar ne’e iha komunidade ida no iha komuñaun ho Kreda.  Ho modu espesiál, sakramentu sira halo ita esperimenta fiar ne’e. Ho Batizmu ita hetan aseitasaun iha Kreda no  hetan Jezús nia domin no prezente iha Eukaristia. Iha Eukaristia, ita esperimenta  prezente ne’ebé Maromak fó ona hodi haree ita-nia uma abanbainrua nia futuru. Aleinde sakramentu sira, Ami Aman no Ukun-Fuan Sanulu sira haraik mai ita vizaun foun no dalan foun atu tuir hamutuk ho ita-nia komunidade. Komunidade ne’e horik hamutuk liuhusi tradisaun apostólika no susesaun apostólika ne’ebé rai didi’ak fiar no halo atu bele tranzmite ita-nia fiar. Fiar-nain sira tenke fiar iha buat hotu Kreda hanorin selae sira tau iha risku unidade.

Iha Kapítulu ikus ne’e, Lumen Fidei hatudu katak fiar tenke sai fundasaun/aliserse ba ita-nia sosiedade nian. Presiza fiar nu’udar aliserse ba ita-nia sosiedade, kazamentu no família. Iha kazamentu, mane no feto sira soi fiar iha di’ak komún ida no esperansa ne’ebé hakat liu sira-nia an. Iha fiar ne’e no iha domin ne’e, sira  oferese modelu ida fiar nian no fatin ida atu fiar buras bainhira oan sira tau sira nia konfiansa iha sira-nia inan-aman.  Aliserse/fundamentu família nian ne’e mak tulun atu forma relasaun sira seluk. Mane no feto sira labele sai maun-alin no biin-alin se la iha aman ida de’it. Fiar iha Maromak fó fiar komún ne’e nune’e ita-nia sosiedade bele tahan. Nia mós fós dignidade ba ema, dignidade ne’ebé oras ne’e presiza iha sosiedade.

Previous Post

Pontu-xave dokumentu Evangelii Gaudium nian

Next Post

“Nai Maromak halo An ba Ema iha Família ida Nia le’et”

Related Posts

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN  KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN,  PARTISIPASAUN NO MISAUN”

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN, PARTISIPASAUN NO MISAUN”

by Redasaun

Dili-Comoro centru formasaun João Paulo II (Timor-Leste) iha loron 7 fulan juñu tinan 2025. Iha loron 7 fulan juñu tinan...

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

by Redasaun

Enkuantu hein hela data Kanonizasaun Irmán Maria Troncatti (1883-1969), Filha de Maria Auxiliadora misionária iha Ekuadór, ne’ebé Papa Francisco fó...

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

by Redasaun

Iha loron 31 fulan maio tinan 2025, iha Inspetoria TIN (Timor Indonesia), irman FMA sira hamutuk ho leigos sira, professor,...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.