Papa Francisco nia lia-menon molok harohan Angelus, 7 Agostu 2022
Maun no biin-alin sira, buongiorno!
Iha Evanjellu Liturjia ohin nian, Jezús ko’alia ba dixípulu sira atu asegura sira husi larna-ta’uk hotu no konvida sira ba vijilánsia. Iha ezortasaun fundamentál rua ne’ebé nia dirije ba sira: dahuluk mak «keta ta’uk, bibi-luhan ki’ik» (Lc 12,32); daruak «imi prontu bá» (v. 35). “Keta ta’uk” no “imi prontu bá”. Ne’e mak liafuan-xave rua atu manán ta’uk ne’ebé dalaruma paraliza ita no atu manán tentasaun moris pasiva, dukur nia. “Keta ta’uk” no “prontu bá”: ita para iha konvite rua ne’e.
Keta ta’uk. Uluknanai Jezús enkoraja dixípulu isra. Nia foin remata ko’alia ba sira kona-ba Aman ne’ebé tau matan no providente. Ne’ebé preokupa ho ai-funan líriu sira to’ot nian no man-fuik sira lalehan nian no, nune’e, sei halo liután ho nia oan sira. Tanba ne’e la presiza fadigadu no lahakmatek: ita-nia istória metin iha Maromak nia liman. Jezús nia konvite ne’e anima ita atu keta ta’uk. Dalaruma, defaktu, ita sente dadur metin iha sentimentu dezánimu no larna-susar nian: ne’e mak ta’uk atu la konsege, atu la hetan rekoñesimentu no domin, ta’uk atu la hetan susesu iha realizasaun ita-nia projetu sira-nian, atu la haksolok, no seluk tan. Nune’e ita fadigadu atu buka solusaun sira, atu hetan espasun ruma atu hatudu sai ita-nia an, atu akumula sasán no rikusoin sira, atu hetan seguransa; no oinsá ita remata? Ita remata hodi moris iha ansiedade no iha preokupasaun konstante. Jezús fali, asegura ita: keta ta’uk! Imi konfia iha Aman, ne’ebé hakarak fó buat hotu ba imi ne’ebé serve tebes duni. Nia haraik ona nia Oan, ninia Reinu, no sempre akompaña imi ho ninia providénsia, hodi tau matan ba imi loroloron. Keta ta’uk: ne’e mak serteza atu kesi fuan bá! Keta ta’uk: fuan ne’ebé kesi ba serteza ida-ne’e. Keta ta’uk.
Maibé hatene katak Na’i tau matan mai ita ho domin la autoriza ita atu tona, atu husik ita monu ba baruk-teen! Iha kontráriu, ita tenek hadeer, vijilante. Defaktu hadomi signifika atensaun ba ema seluk, haree ninia nesesidade sira, sai disponivel atu rona no simu, sai prontu.
Liafuan daruak: «Imi prontu bá». Ne’e mak konvite daruak ohin nian. Ne’e mak sabedourisa kristán. Jezús repete dalabarak konvite ne’e, no ohin nia halo liuhusi ai-knanoik badak tolu, foka iha uma-na’in ida ne’ebé, iha ai-knanaoik dahuluk, teki-tekir fila husi festa kaben, iha daruak lakohi atu na’ok-teen sira maid erepente, no iha datoluk fila ba uma depoizde viajen naruk ida. Iha ai-knanoik sira-ne’e hotu, ida-ne’e mak mensajen: presiza matan moris, keta toba dukur, katak keta distraidu, keta monu ba baruk-teen interiór, basá, iha situasaun ne’ebé it ala hein mós, Na’i mai. Iha atensaun ida-ne’e ba Na’i, la toba dukur. Presiza hadeer.
No ita ita-nia moris nia rohan sei husu konta kona-ba soin sira ne’ebé nia entrega mai ita; tanba ne’e, matan moris signifika mós sia responsavel, katak tau matan no administra soin sira ho fidelidade. Ita simu buat barak: vida, fiar, família, relasaun sira, serbisu, maibé mós fatin sira ita moris bá, ita-nia sidade, kriasaun. Ita simu buat barak. Ita buka husu ba an rasik: ita iha kuidadu ba patrimóniu ne’ebé Na’i husik mai ita? Ita tau matan ba beleza eh ita uza sasán sira mai ita de’it no ba ita-nia konveniénsia sira momentu nian? Ita tenke hanoin uitoan kona-ba ne’e: ita sai mahein ba buat ne’ebé haraik mai ita?
Maun no biin-alin sira, ita la’o lahó ta’uk, iha serteza katak Na’i akompaña nafatin ita. No ita matan moris, atu la akontese katak ita toba dukur bainhira Na’i liu. Santu Agostinho dehan: “Ha’u ta’uk Na’i liu no ha’u la haree”; ha’u dukur no no la nota Na’i ne’ebé liu. Imi matan moris bá! Atu Virjen Maria ne’ebé simu Na’i nia vizita no, ho prontidaun no jenerozidade, dehan ninia “sim”, tulun ita.
