Papa Francisco nia komentáriu ba Evanjellu Domingu III Páskua nian.
Maun no biin-alin doben sira, buongiorno!
Iha Domingu datoluk Páskua nian ida-ne’e, Evanjellu haktuir jezús nia enkontru ho dixípulu sira Emaús nian (kf Lc 24, 13-35). Dixípulu na’in rua ne’ebé rezignadu ho Mestre nia mate, deside husik Jerusalém iha loron Páskua nian no filafali ba uma. Karik sira ladún hakmatek, tanba sira rona feto sira ne’ebé mai husi rate no dehan katak mamuk…, maibé sira bá. No la’o daudaun hela ho laran-triste no ko’alia hela kona-ba saida mak akontese, Jezús hakbesik ba sira, maibé sira la rekoñese. Nia husu ba sira tanba sá sira triste, no sira hatán: «Ita mesak ema husi rai seluk iha Jerusalém mak la hatene buat ne’ebé mosu iha ne’ebá iha loron hirak ne’e?» (v. 18). No Jezús hatán: «Saida?» (v. 19). No sira haktuir istória hotu, Jezús mak halo sira atu haktuir ba Nia. Depois, enkuantu sira la’o,Nia ajuda sira lee faktu sira ho forma diferente, iha profesia sira, Maromak nia Liafuan nia roman, kona-ba buat hotu ne’ebé haklakken tiha ona ba povu Israel. Lee filafali: ida-ne’e mak Jezús halo ho sira, Nia tulun sira atu lee filafali. Mai ita anliza aspetu ida-ne’e.
Tebes duni, importante mai ita mós atu lee filafali hamutuk ho Jezús: istória ita-nia moris nian, períodu ida ita-nia loron sira nian, ho deziluzaun no esperansa sira. Ita mós, husi parte seluk, hanesan dixípulu sira ne’e, bele lakon dalan hasoru akontesimentu sira, mesak lahó serteza, ho pergunta no preokupasaun barak, deziluzaun sira, buat barak. Evanjellu ohin nian konvida ita atu haktuir buat hotu ba Jezús, ho sinseridade, lahó ta’uk atu perturba Nia – Nia rona – lahó ta’uk atu dehan buat naksalak sira, lahó moe kona-ba ita-nia luta atu komprende. Na’i haksolok bainhira ita loke an ba Nia; nune’e de’it mak Nia bele fó liman mai ita, akompaña ita no halo ita-nia fuan lakan hikasfali (kf v. 32). Entaun ita mós, hanesan dixípulu sira Emaús nian, ita simu bolun atu hela ho Nia atu, bainhira kalan to’o mai, Nia hela ho ita (kf v. 29).
Iha maneira furak ida atu halo, ne’ebé ha’u hakarak propoin ba imi ohin: konsiste iha dedika tempu kalan-kalan ba ezame konxiénsia badak ida. Saida mak ohin akontese iha ha’u-nia laran? Ne’e mak pergunta. Ida-ne’e mak lee filafali loron ho Jezús, lee filafali ha’u-nia loron: loke fuan ba Nia, lori ba Nia ema sira, hilin sira, reseiu sira, mamonuk sira no esperansa sira, buat hotu ne’ebé akontese; atu aprende ho modu graduál atu hateke ba buat hotu mo matan diferente, ho Ninia matan sira no la’ós ho ita-nia matan sira. Nune’e ita bele halo fali dixípulu na’in rua nia esperiénsia sira. Hasoru Kristu nia domin, buat ne’ebé susar no frakasu sira bele mosu fali iha naroman diferente: krús ida susar atu hakohak, hilin perdaun nian hasoru ofensa ida, vingansa fallada ida, kolen serbisu nian, sinseridade ne’ebé kusta, provasaun sira vida família nian bele mosu fali ho naroman foun, naroman husi Krusifikadu Resuxitadu, ne’ebé hatene halo husi mamonuk ida-idak ain-hakat ida bá oin. Maibé tanba ne’e, importante elimina defeza sira: husik tempu no espasu ba Jezús, la haksumi buat ida ba Nia, hatudu ba Nia mizéria sira, husik lia-loos hakanek ita, husik atu Liafuan ne’ebé huu fekit fuan.
Ita bele hahú ohin, dedika momentu ida orasaun nian kalan ne’e, iha-ne’ebé durante nia laran ita husu: oinsá ha’u-nia loron? Sá loos ksolok sira, tristeza sira, kolen sira… Oinsá nia la’o, saida mak akontese? Sá loos ninia fatuk-murak sira, karik haksumik hela, sá loos mak atu agradese? Iha netik domin uitoan iha buat ne’ebé ha’u halo? No sá loos mamonuk sira, tristeza sira, dúvida sira no ta’uk sira atu hatudu ba Jezús atu Nia loke hikasfali dalan foun sira, halo ha’u hamriik no enkoraja ha’u? Maria, Virjen sabedouria nian, tulun ita atu rekoñese Jezús ne’ebé la’o ho ita no lee filafali – ne’e mak liafuan: lee filafali – iha Nia oin iha ita-nia loron hotu moris nian.
