Papa Francisco molok Angelus – Biblioteca del Palazzo Apostolico
29 Marsu 2020
Maun no biin-alin sira, bondia!
Evanjellu domingu dalimak Kuarezma nia mak ida Lázaru nia moirs-hi’as (kf Jo 11,1-45). Lázaru mak Marta no Maria nia maun; sira belun liu ho Jezús. Bainhira nia to’o iha Betánia, Lázaru mate ba loron haat ona; Marta halai ba hasoru Mestre no dehan ba nia: «Se ita iha ne’e karik, ha’u-nia maun la mate!» (v. 21). Jezús hatán ba nia: «Ó-nia maun sei moris hi’as» (v. 23); no hatutan: «Ha’u mak moris-hi’as no moris; ema ne’ebé fiar iha ha’u, maski mate nia sei moris» (v. 25). Jezús hatudu nia an nu’udar Na’i moris nian, Ida ne’ebé iha kbiit atu fó moris ba matebian sira mós. Hafoin Maria no ema seluk to’o, hotu-hotu ho matan-been, no Jezús – Evanjellu dehan – «nakdedar ho emosaun kle’an no […] hahú tanis» (vv. 33.35). Ho distúrbiu ida-ne’e iha fuan, nia bá rate, agradese Aman ne’ebé nafatin rona nia, haruka loke rate no hakilar maka’as: «Lázaru, sai mai li’ur!» (v. 43). No Lázaru sai ho «ain no liman liga metin ho ligadura, no nia oin taka ho hena falun mate» (v. 44).
Iha-ne’e ita kona Maromak nia liman ne’ebé haraik moris, maibé nia assume drama mate nian. Jezús bele evita belun Lázaru nia mate, maibé nia hakarak halo sai ninian ita-nia terus tanba ema ita hadomi ninia mate, no liuliu nia hakarak hatudu Maromak nia kbiit hasoru mate. Iha pasajen Evanjellu nian ita haree katak ema nia fiar no Maromak nia kbiit boot liu, Maromak nia domin ne’ebé buka malu no ukusmai hasoru malu. Hanesan lurón rua: ema nia fiar no Maromak nia domin nia kbiit boot ne’ebé buka malu no ikusmai hasoru malu. Ita haree iha Marta no Maria no ia hotu nia hakilar hamutuk ho sira: “Ita iha ne’e karik!…”. No Maromak nia resposta la’ós diskursu ida, lae, Maromak nia resposta ba problema mate nian mak Jezús: “Ha’u mak moris-hi’as no moris… Iha fiar bá. Iha tanis nia laran imi kontinua atu iha fiar, maski haree hanesan mate mak manán. Hasai tiha fatuk husi imi-nia fuan! Husik atu Maromak nia Liafuan lori hikas moris iha-ne’ebé iha mate”.
Ohin mós Jezús repete mai ita: “Hasai fatuk”. Maromak la kria ita ba rate kuak, nia kria ita ba moris, furak, di’ak, haksolok. Maibé «mate tama iha mundu tanba diabu nia inveja» (Sap 2,24), Livru Sabedoria nia dehan, no Jezús Kristu mai atu liberta ita husi ninia tali sira.
Nune’e, ita simu bolun atu hasai fatuk sira ne’ebé iha sabór mate nian: porzemplu, ipokrizia iha moris fiar nian mak mate; krítika ne’ebé harahun hasoru ema seluk mak mate; ofensa, kalúnia mak mate; marjinalizasaun ema kiak nian mak mate; Na’i husu mai ita atu hasai fatuk sira ne’e husi fuan, nune’e moris sei bele nafunan iha ita-nia sorsorin. Lahó Kristu, ka li’ur husi Kristu, la’ós de’it la iha moris, maibé ita fila fali ba mate.
Lázaru nia moris-hi’as mak sinál rejenerasaun mós ne’ebé hala’o iha fiar-na’in liuhusi Batizmu, ho insersaun tomak iha Mistériu Paskál Kristu nian. Hodi Espíritu Santu nia asaun no kbiit, ema sarani mak ema ida ne’ebé la’o iha moris nu’udar kriatura foun; kriatura ida ba moris no la’o bá hasoru moris.
Atu Virjen Maria tulun ita sai ema sadia-na’in hanesan nia Oan Jezús, ne’ebé halo sai ninian ita-nia terus. Ita ida-idak besik ba ema hotu ne’ebé iha susar, hodi sai ba sira lalenok Maromak nia domin no ternura nian, ne’ebé liberta ita husi mate no halo ita manán moris.
