mercoledì, Giugno 18, 2025
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
Advertisement
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
        • Don Bosco
        • Madre Mazzarello
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
        • Tinan 2013
        • Tinan 2014
        • Tinan 2015
        • Tinan 2016
        • Tinan 2021
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio
No Result
View All Result
FMA Timor Leste
No Result
View All Result

Moris ho prioridade ka moris ho emerjénsia?

by admin
02/06/2018
in FMA News
Share on FacebookShare on TwitterEmail

Dili –  Tema enkontru nian ba Irmán diretora sira komunidade nian mak kona-ba “Moris ho prioridade” no hodi “tau limite”, atu bele dixerne didi’ak,  no mós atu akompaña di’ak.

Enkontru hala’o iha loron 1 Juñu, fasilita husi Provinsiál FMA TIN, Ir Alma Castagna. Iha fulan ne’e sai oinseluk uitoan tanba iha mós oras santa, katak oras ida adorasaun nian atu reflete kona-ba tópiku formasaun nian iha Na’i nia futar oin.

Moris ho prioridade

Presiza disitinge entre prioridade no emerjénsia. Prioridade mak pontu firme ida ne’ebé iha antes (prior) ita nia hahalok hotu, molok akontesimentu sira. Emerjénsia fali mosu durante akontesimentu sira nia lala’ok. Emerjénsia kria ansiedade no dezorden no dalaruma sai ditadór iha ita-nia moris no halo ema ta’uk. Maski nune’e emerjénsia sira la’ós buat ruma ladi’ak, maibé bele integra iha prioridade sira. Nia bele simu emerjénsia ruma ne’ebé adekuadu ho prioridade. Prioridade mak hili emerjénsia sira, la’ós ninia kontráriu. Ema matenek ida bainhira halo ninia mala nia tau buat sira ne’ebé prioritáriu maibé iha mós fatin ba emerjénsia sira.

Bainhira ema iha prioridade, ema iha identidade. Ema ne’ebé fiél ba prioridade iha identidade, hatene tanba sá dehan ‘lae’ no tanba sá dehan ‘sin’, no hanesan analojia ho mala, nia iha espasu ba sasán sira. Obedese no halo tuir prioridade iha loron baibain nian, dalaruma ezije atu dehan “lae” ruma, organiza tempu no fó fatin ba buat ne’ebé presiza. Dalaruma ita presiza konsidera emerjénsia sira maibé, presiza husu se la’o hamutuk ho “ha’u-nian”, ha’u-nia knaar, ha’u-nia responsabilidade, ha’u-nia espesífiku. Ha’u-nia knaar mak determina ha’u-nia prioridade. S. Paulo hateten katak “Mai ha’u buat hotu tuir ukun-fuan maibé la’ós buat hotu tulun ha’u”. Baibain ita la hili ita-nia prioridade sira, maibé ita rekoñese no simu sira. Jezús la inventa ninia prioridade sira maibé simu husi Maromak. “Ha’u-nia prioridade hetan iha relasaun ho Maromak”.  Nune’e, oinsá deskobre prioridade? Hahú husi orasaun, hodi halo diálogu ho Maromak.

Baliza eh limite

Atu moris, ita presiza baliza sira, atu identifika ha’u-nia espasu, atu deifne ha’u-nia identidade. Ha’u-nia maluk mak ha’u-nia baliza. Baliza mak konsekuénsia naturál husi prioridade sira. Porezemplu, se ema ruma husu ha’u pinta Timor, ha’u sei pinta hodi hahú husi ninia fronteira eh baliza sira. Buat kurioza mak ha’u la pinta Timor, maibé pinta iha-ne’ebé mak la’ós Timor. No ida-ne’e mak hatudu Timor.

Aseita no rejeita delimitaaun orienta ita-nia atividade sira, ita-nia intelijénsia sira, ita-nia sentimentu sira. Iha moris nafatin iha “lae” sira, no baliza mak buat ida reál. Lahó ninin, lahó baliza ha’u la eziste. Nune’e presiza tau limite, presiza ko’a buat ruma atu bele sai an rasik. Baliza sira ne’e bele pesoál, relasionál, fíziku, psikolójiku, ekonómiku, temporál, nst. Se limite ka baliza sai trauma, moris tomak mak trauma ida… Nune’e, relasaun umana bele sai lalehan ka infernu, depende se ha’u aseita ka lae katak ha’u kondisionada husi baliza sira.

Tags: Akompañamentudiretoradixernimentuformasaun permanenteprioridade
Previous Post

Labele halakon Krisma nia marka espirituál

Next Post

Ambiente salezianu mak ambiente edukativu

Related Posts

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN  KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN,  PARTISIPASAUN NO MISAUN”

WORKSHOP DOKUMENTU FINAL SINODU BISPO SIRA NIAN KREDA IDA SINODAL: “KOMUÑAUN, PARTISIPASAUN NO MISAUN”

by Redasaun

Dili-Comoro centru formasaun João Paulo II (Timor-Leste) iha loron 7 fulan juñu tinan 2025. Iha loron 7 fulan juñu tinan...

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

IRMÁN MARIA TRONCATTI: LOGO OFISIÁL

by Redasaun

Enkuantu hein hela data Kanonizasaun Irmán Maria Troncatti (1883-1969), Filha de Maria Auxiliadora misionária iha Ekuadór, ne’ebé Papa Francisco fó...

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

SEMINAR INKULTURASAUN “FIAR NE’EBE INKARNA IHA KULTURA”

by Redasaun

Iha loron 31 fulan maio tinan 2025, iha Inspetoria TIN (Timor Indonesia), irman FMA sira hamutuk ho leigos sira, professor,...

Copyright FMATIN© 2025 All rights reserved

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • HOME
  • Destake
    • FMA News
    • Husi Kreda
    • Família Saleziana
  • Sé mak ami
    • Institutu
      • Kona-ba ami
      • Fundadór sira
      • Husi Madre Jerál
      • Obra sira
    • Provinsia
      • FMA TIN
      • Husi Provinsiál
      • Programa Provínsia TIN
    • Komunidade
      • Komunidade Sira
      • Timor-Leste
      • Indonesia
  • Animasaun no Governasaun
    • Adminstrasaun
    • Pastorál Juveníl
    • Formasaun
    • Misaun Ad Gentes
    • Família Saleziana
    • Komunikasaun Sosiál
  • Edukomunika
    • Karizma
    • Edukomunika ohin
    • Ekolojia
  • Liturjia
    • Tinan A
    • Tinan B
    • Tinan C
  • Vida Sarani
    • Ha’u fiar
    • Na’i-Feto
    • Santu/a no Beatu/a
  • Rekursu
    • Bíblia
      • Testamentu Foun
      • Lectio Divina
      • Aprofundamentu bíbliku
      • Formasaun bíblika
    • Vida Konsagrada
      • Dokumentu Vida Konsagrada
      • Formasaun Vida Konsagrada
    • Kreda
      • Dokumentu Amu-Papa
      • Dokumentu Kreda nian
      • Formasaun litúrjika
      • Katekeze Tinan Fiar nian
    • Dokumentu FMA
      • Dokumentu Propriu Institutu FMA nian
      • Fonte
      • Renovasaun Vitál
    • Formasaun FMA
      • Formasaun Inisiál
      • Formasaun Kontínua
    • Orasaun
      • Adorasaun
      • Don Bosco
      • Kuarezma
      • Madre Mazzarello
      • Maria
      • Pentekostes
      • Retiru
      • S. José
      • Sagrado Coração de Jesus
      • Salmu sira
    • Espiritualidade Saleziana
      • Dimensaun Mariana
      • Don Bosco
      • Maria Mazzarello
      • Reitór-Mor
      • Santidade iha Família Saleziana
      • Sistema Preventivu
    • Pastorál Juveníl
      • Animadór 2013
      • Animadór 2014
      • Animadór 2015
      • Enkontru vokasionál
      • Oratóriu
  • Tatoli
  • Galeria
    • Photo
    • Video
    • Audio


Copyright FMATIN © 2025. All Rights Reserved.