Papa Leão XIV: “Espíritu Santu bele halakon prejuizu sira, halakon ódiu no tulun ita atu harii dame”
Pontífise, prezide Misa iha Domingu Pentekostes nian, hodi taka Jubileu ba movimentu sira-nian, Asosiasaun sira-nian no Komunidade foun sira-nian, no esplika katak: Paráklitu loke fronteira sira “iha ita-nia laran”, “iha ita-nia relasaun ” no “entre povu sira”, dezafia individualizmu, transforma “vontade atu domina ema seluk”, atitude ida ne’ebé dala barak lori ba violénsia, infelizmente hatudu hosi ema barak feminisídiu (omisídiu hasoru feto sira tanba razaun ne’ebé relasiona ho jéneru), sobu moru sira indiferensa nian, loke ita ba fratelansa sira.
Ita mak loloos Kreda Ida-ne’ebé Moris-Hi’as no dixípulu Pentekostes nian, se la iha fronteira ka divizaun sira entre ita, se iha Kreda ita hatene halo diálogu no simu malu hodi integra ita-nia diversidade sira, se nu’udar Kreda ita sai espasu ida ne’ebé akollidu no ospitalidade ba ema hotu.
Papa haklean ninia omilia hodi foti inspirasaun husi liafuan sira ne’ebé hato’o ona husi Papa Bento XVI iha loron Pentekostes nian, 15 Maiu 2005 – Kreda “tenki loke fronteira entre povu sira no harahun barreira entre klase no rasa sira” – no esplika katak Espíritu loke fronteira sira “iha ita-nia laran”, “iha ita-nia relasaun sira”. Katak, permite ita atu hasoru an rasik, manán egoízmu no loke an ba buat ne’ebé hale’u ita; sai relasaun domin nian entre Aman Maromak no Jezús Oan-Mane, hanorin ita atu labele domina ida seluk; hanorin ita atu hadomi, ida-ne’e permite ita atu kansela diferensa sira no esperiénsia fratelansa. Tanba razaun ida-ne’e, Amu-Papa husu ita atu invoka “Espíritu domin no dame nian, atu nia bele loke fronteira sira, harahun moru sira, halakon ódiu no tulun ita atu moris” nu’udar maun-alin.
Espíritu loke fronteira sira iha ita-nia laran
Iha ema ida-idak nia laran, Espíritu Santu mak “don ne’ebé loke” ba domin, ne’e mak “prezensa Na’i nian” ne’ebé disolve (halo nabeen) “dureza sira”, “taka sira”, “ta’uk sira ne’ebé bloka ita, narsisizmu(hanoin an deit) sira ne’ebé halo ita nakfilak de’it iha ita-nia an rasik”. No nune’e, iha mundu ohin-loron nian, iha ne’ebé “oportunidade sira atu sosializa” kontinua multiplika no ita tama iha perigu “atu sai mesak liután” tanba “sempre iha ligasaun no maski nune’e la iha kapasidade atu ‘halo rede’, sempre hamout an iha ema lubun nia leet enkuantu sai nafatin viajante sira ne’ebé dezorientadu no mesak”, Espíritu Santu dezafia “iha ita, risku sira moris nian ne’ebé maka subar ba individuál ida”.
Maromak nia Espíritu halo ita deskobre modu foun atu haree no hala’o moris: loke ita ba enkontru ho ita-nia an rasik hodi hale’u máskara sira ne’ebé hafalun ita; ida-ne’e lori ita ba enkontru ho Na’i, eduka ita atu esperimenta ninia ksolok.
No Espíritu nafatin tulun ita atu komprende katak “se wainhira ita hela iha domin mak ita simu mós forsa atu moris ninia Liafuan no tanba ne’e atu hetan transformasaun husi nia”, Amu-Papa akresenta, Ho liafuan badak, Espíritu “loke fronteira sira iha ita-nia laran, atu ita-nia moris sai espasu ospitaláriu ida.
Tanba Espíritu mak “domin” entre Jezús no Aman “ne’ebé mai hela iha ita”, ida-ne’e halo ita “kapasidade atu loke ita-nia an ba ita-nia maun-alin sira, atu manán ita-nia laran to’os, atu manán ita-nia ta’uk ba sira ne’ebé la hanesan, atu eduka paixaun sira ne’ebé mosu iha ita-nia laran.”
o Espíritu mós transforma perigu sira ne’ebé subar liu ne’ebé hafo’er ita-nia relasaun sira, hanesan dezentendimentu sira, prejuizu sira, esplorasaun. Ha’u mós hanoin – ho laran-susar tebes – kona-ba bainhira relasaun ida hetan infestasaun hosi hakarak atu domina ida seluk, atitude ida ne’ebé dala barak lori ba violénsia, hanesan infelizmente hatudu hosi kazu barak no foin lalais kona-ba feminisidiu.
No envezde “fruto sira” ne’ebé Espíritu Santu “halo sai tasak iha ita” – “domin, ksolok, dame, magnanimidade, benevolensia, laran-di’ak, fidelidade, laran-maus, kontrolu-an” – habelar “fronteira sira ita-nia relasaun nian ho ema seluk”, loke mós ita “ba ksolok fraterna nian”.
Espíritu loke fronteira sira entre povu sira
Ikus, Espíritu, hanesan ne’ebe Kristu dehan, “hanorin buat hotu” no liuliu “grava iha ita-nia fuan ukun-fuan domin nian”, “sobu fronteira sira no harahun moru sira indiferensa no ódiu nian”. no mos, “halo ita haree iha ema seluk maun-alin ida nia oin”, no nune’e bele kansela “diferensa sira”, ne’ebé “la sai okaziaun divizaun no konflitu nian, maibé eransa komún ida ne’ebé ita hotu bele foti, no ne’ebé tau ita hotu iha dalan, hamutuk, iha fraternidade.
Iha ne’ebé iha domin laiha fatin ba prejuizu, ba distánsia seguransa nian ne’ebé hadook ita husi ita-nia maluk, ba lójika eskluzaun nian ne’ebé infelizmente ita haree mosu mós iha nasionalizmu polítiku sira.
Harohan atu ódiu bele disolve no dame bele ukun
Referénsia ba omilia Pentekostes nian husi Papa Francisco foka atensaun ba realidade kontemporánea iha ne’ebé “iha diskordánsia barak tebes, divizaun barak tebes” no Papa Leão XIV hanoin hikas katak “ita hotu iha ligasaun no maski nune’e ita hetan ita-nia an desligadu husi malu, anesteziadu husi indiferensa no oprimidu husi solidaun” no husi buat sira-ne’e hotu “funu ne’ebé nakdoko ita-nia planeta trajiku ida”. Tanba ne’e mak invokasaun Espíritu nian atu nune’e “nia habelar orizonte domin nian no apoia” “esforsu sira atu harii mundu ida iha-ne’ebé dame mak ukun”. nasionalizmu polítiku sira.
Fonte: Vatican News