Papa Francisco nia lia-menon iha Festa Batizmu Na’i nian molok harohan Angelus, 9 Janeiru 2022.
«Maun no biin-alin doben sira, bondia!
Evanjellu Liturjia ohin nian hatudu mai ita akontesimentu ida ne’ebé marka inísiu Jezús nia vida públika: Nia, Maromak Oan no Mesias, bá iha mota Jordaun atu husik João Batista fó batizmu ba nia. Depoizde tinan 30 nune’e moris iha haksumik-an, Jezús la aprezenta an ho milagre ruma ka sae iha kátedra atu hanorin. Nia halo fileira ho povu ne’ebé bá simu batizmu husi João. Knananuk litúrjiku ohin nian dehan katak povu bá atu simu batizmu ho klamar no ai tanan, iha haraik-an. Atitude furak, ho klamar molik no ain tanan. No Jezús partilla maksalak sira nia sorte, tun mai ita: nia tun iha mota hanesan iha umanidade nia istória ne’ebé kanek, hatama an iha ita-nia bee sira atu kura bee, nia tama iha bee ho ita, iha ita leet. Nia la sae iha ita-nia leten, maibé tun ma ita, ho klamar molik, ho ain tanan, hanesan povu. Nia la bá mesak, la bá mós ho grupu privilejiadu eleitu sira, lae, nia bá ho povu. Nia hola parte ba povu ne’e no nia bá ho povu atu husik nia an simu batizmu, ho povu umilde ne’e.
Ita konsentra iha pontu importante ne’e: iha momentu ne’ebé Jezús simu Batizmu, testu dehan katak nia «iha orasaun» (Lc 3,21). Halo di’ak mai ita kontempla buat ne’e: Jezús harohan. Maibé oinsá? Nia, Na’i, Maromak Oan, harohan hanesan ita? Loos, Jezús – Evanjellu sira repete dalabarak – nia pasa tempu barak iha orasaun: iha inísiu loron nian, dalabarak iha kalan, molok foti desizaun importante sira… Ninia orasaun mak diálogu ida, relasaun ida ho Aman. Nune’e, iha Evanjellu ohin nian ita bele haree “movimentu rua” Jezús nia moris nian: husi parte ida tun mai ita, iha bee Jordaun nian; husi parte seluk foti matan no fuan hodi harohan ba Aman.
Ne’e mak hanorin boot ida mai ita hotu: ita hotu envolve iha problema sira moris nian no iha situasaun komplikada sira, simu bolun atu enfrenta momentu no hilin difisil sira ne’ebé dada tun ita. Maibé, se ita lakohi atu buat sira-ne’e hanehan ita, ita presiza foti sa’e buat hotu ba leten. No ida-ne’e ita halo iha orasaun, ne’ebé la’ós meiu ida atu halai, orasaun la’ós ritu májiku ida ka repetisaun ida kona-ba knananuk sira ne’ebé aprende to’o dekór. Lae. Orasaun mak modu ida atu husik Maromak serbisu iha ita, atu kapta buat nee’bé nia hakarak komunika mai ita iha situasaun difisil mós, harohan atu iha forsa atu bá oin. Ema barak sente katak nia la iha forsa no nia harohan: “Na’i, haraik kbiit mai ha’u atu bá oin”. Ita mós halo ida-ne’e dalabarak. Orasaun tulun ita tanba halo ita sai ida de’it ho Maromak, loke ita ba enkontru ho Nia. Loos, orasaun mak xave ne’ebé loke fuan ba Na’i. No halo diálogu ho Maromak, katak rona ninia Liafuan, katak adora: horik iha silénsiu hodi saran buat ne’ebé ita koko ba Nia. No, dalaruma orasaun mak hakilar mós hanesan Job, fakar buat hotu ba Nia. Hakilar hanesan Job. Nia mak aman, komprende di’ak ita. Nia nunka hirus ho ita. No Jezús harohan.
Orasaun – atu uza ilas furak ida Evanjellu ohin nian – “loke lalehan” (kf v. 21). Orasaun loke lalehan: fó oksijéniu ba moris, fó iis maski iha fadigadu sira leet no halo ita haree buat hotu ho hateken luan liután. Liuliu, permite atu ita halo Jezús rasik nia esperiénsia iha Jordaun: halo ita sente Aman nia oan doben sira. Ita mós, bainhira harohan, Aman dehan, hanesan ba Jezús iha Evanjellu: “Ó mak ha’u-nia oan, ne’ebé ha’u hadomi” (kf v. 22). Ita-nia sai oan sira hahú iha loron Batizmu nian, ne’ebé halo ita tama iha Kristu no, membru Maromak nia povu nian, halo ita sai Aman nia oan doben sira. Ita keta haluha data ita-nia Batizmu nian! Se agora ha’u husu ba imi ida-idak: sá loos data ó-nia Batizmu nian? Karik balun la hanoin hetan. Ne’e buat furak ida: hanoin data Batizmu nian, tanba ne’e mak loron ita-nia moris hi’as, momentu iha-ne’ebé ita sai Maromak nia oan sira hamutuk ho Jezús. No bainhira imi filafali ba uma – se imi la hatene – imi husu ba mamá, ba tia ka ba avó sira: “Bainhira mak sarani ha’u?”, no imi buka aprende festa ne’e atu bele selebra, atu agradese Na’i. No ohin, iha momentu ida-ne’e, ita husu: oinsá ha’u-nia orasaun? Ha’u harohan nu’udar toman ida, ha’u harohan ho laran todan, resita de’it fórmula sira, ka ha’u-nia orasaun mak enkontru ho Maromak? Ha’u ema maksalak, nafatin iha povu Maromak nian, maibé haketak an? Ha’u kultiva intimidade ho Maromak, halo diálogu ho Nia, rona ninia Liafuan? Husi buat barabarak ne’ebé ita halo iha loron tomak, ita keta husik orasaun: ita dedika tempu ba orasaun, uza invokasaun badak sira atu repete beibeik, lee Evanjellu loroloron. Orasaun ne’ebé loke lalehan.
No oras-ne’e ita dirije ba Na’i-Feto, Virjen harohan-na’in, ne’ebé halo nia moris sai knananuk hahí nian ba Maromak».
