Ko’alia ho Jezús ka ko’alia kona-ba Jezús, la iha buat seluk. Ne’e mak esénsia ema sarani ida nian, ideál ida aas liu, ne’ebé S. Domingos konsege moris tuir. Saun Domingos de Guzmán no saun Francisco de Assisi, sira rua mak kontemporáneu, no sira rua lori mudansa boot iha sira-nia tempu.
Pregadór na’in rua
Caleruega, knua foho nian iha Castela antiga. Iha tinan 1170 Domingos hahú ninia istória. Nia aman Félix de Guzmán no nia Inan Joana d’Aza. Iha família iha tiu padre ida no ba labarik no adolexente Domingos Evanjellu sai hanesan paun atu han. Ho tinan 24 nia sai amlulik no inklui ih agrupu kónegu sira katedrál Osma nian basá bispu Diego rasik mak husu, no tuirmai lori nia hamutuk ho nia ba misaun iha Dinamarka. Iha parte Toulouse nian, iha erezia kátaru sira-nian ne’ebé fiar katak Jezús ema no la’ós Maromak, habelar ba beibeik. Nia sente impulsu atu ko’alia, esplika, só sasin fiar nian no iha sira rua lakan serteza ida: sira-nia misaun mak haklaken ka pregasaun ba jentiu sira no iha 1206 sira bá husu ba Amu-Papa.
Ema enkontru nian
Inocêncio III konkorda kona-ba misaun maibé la’ós kona-ba destinatáriu sira. Amu-Papa hakarak sira bá Albijense sira. Sira fila ba Fransa no la kleur Diego mate. Domingos hela mesak atu enfrenta laloran erezia nian no nia halo ho paixaun, hodi hasoru, ezorta, debate iha públiku no provadu. Ne’e mak atividade ida ne’ebé halakon forsa, maibé Domingos nakonu ho entuziazmu. Nia la iha diploma doutór matenek nian, maibé ninia hateken, ninia modu ne’ebé hatudu laran-di’ak, koerénsia entre buat ne’ebé nia dehan no halo, hamosu respeitu no simpatia hodi hamenus distánsia ho inimigu sira. Ba tinan barak halo nune’e hafoin buat ruma muda iha tinan 1215.
Mamar hanesan inan ida, forte hanesan diamante ida
Iha tinan 1215 iha Roma hala’o Konsíliu “Lateranense” (Latraun) IV bo Domingos bá tuir hamutuk ho Folco, bispu Toulouse nian. Okaziaun loos ida atu aprezenta ba Papa Honório III projetu ne’ebé nia iha. Kleur ona mak, tanba admira ho Domingos nnia empeñu, foin-sa’e barak husi parte oioin Europa nian bá hamutuk ho Domingos. Iha 22 Dezembru 1217 mai aprovasaun ka ‘placet’: Papa Honório III aprova naximentu :Ordem Frade Pregadór sira-nian”. Ne’e sai esplozaun ida: lalais de’it dominikanu sira habelar iha fatin-fatin hodi lori Evanjellu ho sira-nia estilu ne’ebé halakan ahi. Ba Domingos ne’e mak etapa ikus nia moris nian, ne’ebé nia tutun mak 6 Agsotu 1221, bainhira nia mate ho ninia frade lubuk ida hale’u nia iha konventu Bologna nian. Husi foho sira Castela nian, sae ba leten mane id ane’ebé, hanesan ninia konfrade Lacordaire dehan, nia “mamar hanesan inan ida, forte hanesan diamante ida”.
