Orijen
Policarpo, koñesidu mós ho naran Saun Policarpo husi Esmirna, dixípulu Saun João Evanjelista nian. Iha tempu Apóstolu sira-nian, hili nia sai bispu ba sidade Esmirna, atuál Turkia. Santu boot Ireneo, bispu Lyon nian, sai ninia dixípulu, kontinuadór no hakerek-na’in. Policarpo moris husi família kristán, riku no nobre, iha tinan 69 iha Esmirna. Dixípulu Saun João Evanjelista nian no hetan grasa, tan bele koñese apóstolu sira seluk husi grupu na’in 12, ne’ebé moris hamutuk ho Jezús. Simu tiha Batizmu, sai sasin íntegru fiar nian no moris nian, to’o nia funu-baluk sira mós respeita nia.
Ninia dedikasaun no sasin santidade nian lori Saun João Evanjelista ordena nia ba bispu Esmirna. Bispu Policarpo belun boot ho santu Inácio husi Antioquia. Mártir ida ne’e hela iha ninia rezidensia, bainhira la’o dadaun ba martiriu iha Roma iha tinan 107. Inacio hakerek karta ba Policarpo no ba Igreja Esmirna molok oho-dór sira fó nia ba balada fuik sira iha Coliseu Romanu. Iha karta hirak ne’e , nia hahí Policarpo nia kualidade, bispu laran-manas. Santu Inácio define Policarpo nu’udar «bibi-atan di’ak ho fiar la namlele» no «atleta forte ba Kristu nia kauza». Santu Inácio nia liafuan sira hetan konfirmasaun iha 155 bainhira, ho tinan ualunulu-resin-neen, bispu valorozu ne’e enfrenta martíriu ho korajen iha estádiu Esmirne nian no, ho ninia mate, sai – nu’udar ninia naran hatudu – maklorik “fuan barak”.
Diverjénsia no unidade
Iha tempu Papa Aniceto, Saun Policarpo vizita sidade Roma, nu’udar reprezentante Igreja sira Ázia nian. Ninia misaun mak atu diskuti ho maun-alin sira kona-ba mudansa selebrasaun Páskua nian, ne’ebé komemora ho loron diferente iha igreja Osidente no Oriente. Maski iha momentu ne’ebá sira la to’o foti akordu ida, sira fahe malu hodi selebra liturjia hamutuk, iha demonstrasaun unidade fiar nian, ne’ebé la nakdoko husi diferensa litúrjika sira.
Pastór
Saun Policarpo bispu ida ne’ebé ladún interese iha administrasaun ekleziástika. Ninia vokasaun mak Pastór ka Bibi-Atan nian. Ninia ksolok mak hametin ninia bibi sira nia fiar iha ninia bibi-luhan. Iha sentidu ida ne’e, nia hakerek karta barak. Maibé karta ida de’it mak rai hela. Karta ne’ebé haruka ba sarani sira iha Filipo, iha tinan 110. Iha surat ne’e, Saun Policarpo tane aas fiar iha Jezús Kristu, fiar ne’ebé presiza konfirmasaun iha serbisu maka’as loroloron no iha kristaun sira-nia moris loroloron. Nia sita mós karta famozu balun S. Paulo nian ba sarani sira iha Filipe no Evanjellu balun. Policarpo haktuir fali iha karta sira ne’e informasaun folin boot sira ne’ebé nia rasik simu diretamente husi apóstolu sira, liuliu Saun João Evanjelista. Tan ne’e, Igreja haraik ba nia títulu “ Padre Apostóliku”. Hanaran dixípulu dahuluk apóstolu sanulu-resin rua nian.
Mártir
Durante persegisaun imperadór Marco Aurélio, Saun Policarpo, iha orasaun haree vizaun profétika kona-ba martíriu ne’ebé hein hela nia. Vizaun ne’e akontese antes loron tolu molok ema kaer nia. Tan ne’e nia fó hatene ba nia maun-alin sira iha fiar katak ema sei sunu moris de’it nia.
Sasin fiél
Saun Policarpo, hetan julgamentu husi pró-konsul ho naran Statius Quadratus. Nia ho hirus insisti maka’as atu santu nega Jezús Kristu. Maibé Policarpo hatán ho lia maka’as iha tribunál: “ Ha’u serví Kristu durante tinan 86 no Nia nunka halo aat mai ha’u. Oinsá ha’u bele fó malisan ha’u-nia Redentór? Rona didi’ak: ha’u kristaun”! Ho ne’e sira kondena nia ba mate ho ahi. Nia rasik sae ba ahi laran . Iha ne’ebá, nia hakilar ba povu hotu ne’ebé asisti ninia martíriu: “Rahun di’ak nafatin oh Na’i; Ita naran santu sei fó glória tinan ba tinan”.
Ho forma loos, maibé profesia Saun Policarpo nian la kumpri ezatamente hanesan nia hanoin. Ema sira haktuir katak, maski ahi ho intesidade forte lakan haleu nia no nia ain, ahi la halo aat ba nia. Nune’e algozu sira deside oho nia ho surik. Bainhira nia mate tiha mak nia isin ahi han. Iha momentu ne’e nia fó sai aroma/morin forte liu hanesan paun tunu. Hafoin ninia dixípulu sira halibur hamutuk ninia ruin sira no rai iha rate ne’ebé dignu. Ninia martíriu hakerek liutiha tinan ida husi nia mate, ho karta 23 Fevereiru 156. Karta ne’ebé haruka husi kristaun sira Esmirna nian ba maun-alin sira iha Igreja Filomélio. Karta ida ne’e mak antigu liu ne’ebé eziste iha martirolójiu Kristaun.
