Lectio Divina iha loron Maria nia futar Fuan Sala-Laek: LAKON no BUKA JEZÚS
Leitura – Lucas 2, 41-51
«Tinan tinan Jezús nia inan aman sira bá Jerusalem iha festa 
Páskua. Wainhira Nia halo tinan sanulu-resin-rua, sira sa’e ba Jerusalém, tuir lisan festa nian. Festa hotu tiha, sira fila hikas ba uma, maibé Jezús hela iha Jerusalém; nia aman-inan sira la hatene. Sira hanoin katak Nia la’o ho maluk sira. La’o tiha loron ida, mak sira buka Nia iha parente no maluk sira leet. Tan la hetan Nia, sira fila fali ba Jerusalém hodi buka Nia. Liu tiha loron tolu, sira hetan fali Nia iha templu, tur hela iha ema matenek sira leet, hodi rona no husu sira. Ema hotu ne’ebé rona Nia hakfodak ho nia matenek no nia liafuan. Haree tiha Nia, nia aman-inan sira hakfodak teb-tebes. Nia inan hateten ba Nia: “Ha’u oan, tansá Ó halo nune’e mai ami? Ó-nia aman ho ha’u neon susar teb-tebes hodi buka ó.” Nia dehan ba sira: “Tansá imi buka Ha’u? Imi la hatene katak Ha’u sei hela iha Ha’u Aman nia uma?” Maibé sira la komprende lia hirak ne’e katak sá. Jezús tun fali hamutuk ho sira ba Nazaré, hodi halo tuir sira nia hakarak. Nia inan rai lia hirak ne’e hotu iha nia laran. No Jezús sai boot ba daudaun iha otas, matenek no kmanek, iha Maromak no ema sira oin». (Lc 2, 41-51).
Meditasaun
Pasajen evanjélika ne’e hatudu movimentu maka’as ida, la’ós de’it movimentu fíziku maibé espirituál. Sira halo viajen ba festa páskua, ne’ebé signifika pasajen; pasajen ida momoos no forte tebes; ita bele haree hetan hodi tuir Maria Virjen iha ninia esperiénsia ho nia Oan. Pasajen husi “dalan” ba “fuan, husi “dispersaun” ba “interioridade”, husi “laran-susar” ba “hakmatek” . Lucas uza verbu rua lahanesan atu esprime “babukak”, ida uluk – anazitéo- iha vv. 44 no 45, ne’ebé hatudu buka ho kuidadu, repete, atenta, hanesan ema ne’ebé halo verifikasaun husi kraik ba leten no ida verbu daruak -zitéo – iha vv. 48 no 49, ne’ebé hatudu buka buat ruma ne’ebé lakon no hakarak hetan fali.
Nune’e, viajen loos ne’ebé Na’i nia liafuan ohin konvida ita mak ida “espirituál”; viajen ida atu “buka” Jezús, buka Ninia prezensa iha ita-nia moris. Ida-ne’e mak diresaun ne’ebé ita tenke bá hamutuk ho Maria no José. Jezús mak objetu ba movimentu profundu no interiór ema nian; objetu dezeju nian, fuan nia aspirasaun…
Maria no José lakon Jezús no ida-ne’e nia halo sira laran-taridu, laran-susar tanba separasaun, auzénsia, dook husi Jezús. Bainhira Jezús la iha, ita-nia fuan sai triste, laran-taridu, iha ansiedade. Hetan fali Jezús mak modu úniku atu bele rekupera fali ksolok moris nian.
Maria la komprende Jezús nia liafuan sira, ninia mistériu moris nian no ninia misaun no tanba ne’e nia nonook, akolle, fó espasu, tun ba fuan. Ida-ne’e mak dalan loloos kreximentu nian iha fuar no iha relasionamentu ho Na’i. Dala ida tan Lucas oferese mai ita verbu ida furak liu no signifikativu, kompostu ida husi verbu “rai” – dià – tiréo, ne’ebé signifika, “rai liuhusi”. Ne’e mak operasaun espirituál ne’ebé Maria halo iha nia laran no fó mai ita, nu’udar don folin liu, nu’udar liamn-rohan ba ita-nia relasaun ho Na’i, ida ne’ebé lori ita ba dalan intensu, profundu, ne’ebé la para iha superfísie, eh iha klaran, ne’ebé la fila fali ba kotuk, maibé bá to’o rohan. Maria kaer ita-nia liman no
gia ita liuhusi ita-nia fuan tomak, ho fuan nia sentimentu sira, esperiénisa sira. No iha fuan laran, iha ita-nia fuan nia segredu, iha ita-nia íntimu, ita aprende atu hetan hikasfali Na’i Jezús, ne’ebé karik ita lakon.
Atu reflete:
Esperiénsia buka Na’i mak ha’u-nia esperiénsia mós? Eh mai ha’u la importante, ha’u la sente Na’i nia falta, ha’u hanoin ha’u bele halo mesak? Iha ha’u-nia moris ha’u konxiente katak ha’u lakon Na’i, ha’u husik Nia dook, ha’u haluha Nia?…
Dalan fuan nian, ne’ebé Maria trasa ho klareza iha ha’u oin, ohin, posivel atu halo eh lae? Ha’u hakarak empeña an iha dezafiu ida-ne’e, ho an rasik, ho ambiente hale’u ha’u, karik ho ema sira ne’ebé ha’u moris hamutuk? Ha’u prontu atu hili atu tun liután iha profundidade, atu aprende “rai liuhusi”, katak to’o rohan, ho ha’u an tomak? Mai ha’u Na’i no relasaun ho Nia importante liu no envolve ha’u an tomak? Nia, mak ha’u Belun Folin Boot eh lae, Prezensa ne’ebé ha’u buka liu no ha’u hakarak loke ha’u fuan bá?…
