Ita selebra iha 31 Maiu hodi taka fulan marianu. Festa ne’e fó hanoin vizita ne’ebé Na’i-Feto halo ba nia prima Isabel depoizde simu anúnsiu katak nia sei sai Jezús nia inan hodi Espíritu Santu nia kbiit. João Batista ne’ebé haksoit iha nia inan nia knotak husi oras ne’e hahú ninia misaun Prekursór nian.
Festa Magnifikat nian, Vizitasaun hanaruk no haluan ksolok salvasaun ne’ebé Mesias lori mai. Maria, ai-baluk aliansa foun nian, mak “teofora” no simu saudasaun husi Isabel nu’udar Na’i nia Inan. Vizitasaun mak enkontru entre inan joven, Maria, Na’i nia atan feto no, ferik Isabel, símbolu ema Israel sira-nian ne’ebé hein Mesias. Maria nia preokupasaun lais no domin nian, ho ninia la’o lalais, esprime jestu karidade nian no mós anúnsiu katak tempu sira to’o ona. João ne’ebé haksoit iha inan nia knotak hahú ona ninia misaun prekursór nian. Kalendáriu litúrjiku fó atensaun ba narrasaun evanjélika ne’ebé koloka Vizitasaun iha fulan tolu entre Anunsiasaun no Batista nia moris.
Saida mak Evanjellu sira dehan?
Depoizde Anju nia anúnsiu, Maria «bá lalais» S. Lucas dehan atu halo vizita ba nia prima Isabel no serví nia. Karik nia bá hamutuk ho karavana ne’ebé bá Jerusalém, liuhusi Samaria no to’o Ain-Karim, iha Judeia, iha-ne’ebé Zacarias nia família hela bá. Fasil atu imajina sá loos sntimentu sira ne’ebé hakonu ninia espíritu hanoin ba Anju nia anunsiasaun. Sentimentu sira gratidaun iha haraik-an ba Maromak nia grandeza no laran-di’ak, ne’ebé Maria sei esprime iha ninia prima nia prezensa ho knananuk Magnificat nian, espresaun ‘domin haksolok nian ne’ebé hananu no hahí doben” (S. Bernardino da Siena): «Ha’u klamar hahí Na’i, no ha’u nia espíritu hauelok ho ksolok…».
Sá loos signifikadu?
Verbu eh Liafuan ne’ebé hola isin iha Maria mak hamosu grasa ba Isabel ne’ebé, nakonu ho inspirasaun, nota mistériu boot sira ne’ebé akontese iha nia prima foin-sa’e ne’e, ninia dignidade nu’udar Maromak Inan, ninia fiar iha Maromak nia liafuan no prekursór nia santifikasaun, ne’ebé haksoit hoksolok iha nia inan nia knotak. Maria hela ho Isabel to’o João Batista nia moris, karik hodi atende loron ualu tan ba ritu impozisaun naran nian.
Tanba sá mak hili datan 31 Maiu nian?
Hodi aseita
kálkulu kona-ba períodu ne’ebé pasa iha prima Isabel, festa Vizitasaun nian, ho orijen franciscana (frade menór sira selebra husi kedas tinan 1263), uluk selebra iha 2 Jullu, katak bainhira Maria nia vizita remata. Lójiku liu tau memória ne’e depoizde 25 Marsu, festa Anunsiasaun nian, maibé hakarak evita nia monu iha períodu kuarezma nian. Festa ne’e ikusmai, Papa Urbano VI iha 1389 habelar ba Kreda latina tomak atu husu tulun liuhusi Maria nia intersesaun dame no unidade sarani sira nian ne’ebé fahe malu tan divizaun boot (cisma) Osidente nian. Sínodu Basileia nian, iha sesaun 10 Jullu 1441, konfirma festa Vizitasaun nian, foufoun la hetan aseitasaun husi Estadu sira ne’ebé husi parte anti-papa nian. Kalendáriu litúrjiku atuál, depoizde reforma husi Konsíliu Vaticano II, hodi la haree ba kronolojia ne’ebé epizódiu evanjéliku sujere, husik data tradisionál 2 Jullu nian (uluk iha data seluk atu komemora Vizitasaun) atu fiksa ninia komemorasaun iha loron ikus Maiu nian, nu’udar koroasaun ba fulan ne’ebé devosaun populár konsagra ba kultu partikulár Virjen Maria nian. «Iha Enkarnasaun – S. Francisco de Sales komenta – Maria haraik an hodi konfesa katak nia mak Na’i nia atan… Maibé Maria la hein atu haraik an iha Maromak nia oin tanba nia hatene katak karidade no haraik-an la perfeitu se la hakat husi Maromak bá maluk. Labele hadomi Maromak ne’ebé ita la haree, se ita la hadomi ema sira ne’ebé ita haree. Parte ne’e kumpre tiha iha Vizitasaun».
