Juventude mak FMA sira-nia misaun edukativa nune’e mós SDB no Família Saleziana tomak, tuir Don Bosco dalan ba ita-nia santidade. Iha foin-sa’e sira iha forsa ba di’ak, eh karik pontu ki’ik-oan de’it ba di’ak, maibé, tuir Don Bosco se ita hatene kail no valoriza pontu di’ak ne’e, milagre sei akontese. Sira sei halo sira-nia moris buras liu to’o ba santidade. Ne’e mak ezemplu sira ita haree iha Don Bosco nia tempu ho foin-sa’e santu barak, hanesan Domenico Savio no nia maluk sira, iha jerasaun sira tuirmai hanesan Ceferino Namuncurá, Laura Vicuña, no ohin mós sei iha santu foin-sa’e sira iha “odamatan sorin”, hanesan Papa Frncisco dehan iha Gaudete et Exsultate. No edukasaun nia finalidade ikusliu tuir Don Bosco mak haree foin-sa’e sira “haksolok iha rai no iha Lalehan”. Ita nia dalan nia rohan mak “haksolok hamutuk ho Maromak ba nafatin”, katesizmu dehan.
“Edukasaun mak buat fuan nian: serbisu hotu hahú husi ne’e, no se la iha fuan, serbisu sai difisil no la iha serteza ba susesu. Atu ita la hadomi de’it foin-sa’e sira, maibé atu sira rasik hatene katak ita hadomi sira”. Don Bosco hatutan ba Família Saleziana kestuan ne’e, no husi ne’e mak ita hala’o misaun edukativa iha ita-nai eskola sira, iha sentru formasaun profisionál sira, iha internatu sira, iha orfanatu sira, iha asosiasaun sira, iha Oratóriu, iha pátiu oioin reál no virtuál, nst.
Ita haka’as an atu hadomi buat ne’ebé ita-nai foin-sa’e sira gosta: ho modu ne’e, hanesan Don Bosco rasik konvensidu, sira sei hadomi buat ne’ebé sira-nia edukadór/a sira gosta. Nune’e Don Bosco halakon barreira deskonfiansa niat iha relasaun edukativa, basá lahó familiariedade sei la ih akonfiansa i nune’e la iha edukasaun. Husi ne’e mak mai Sistema Preventivu be’ebé edukadór/a sira hotu koko atu moris iha serteza tau matan liuhusi edukasaun mak esensialmente prevene, forma ema livre no responsavel ba família umana nia di’ak, uma komún nia di’ak.
Iha ita-nia estilu edukativu prevene katak foka iha buat pozitivu, aproveita rekursu interiór foin-sa’e sira-nian no halo sai boot ba bieibeik sira-nia potensialidade; katak akompañaiha espriénsia lorolron, iha envolvimenti finalizadu ba maluk sira-nia id’ak no ba di’ak komún.
Sistema Preventivu mak programa moris nian bazeia ba razaun, relijiaun no amorevolezza,nu’udar elementu edukativu fundamentál sira. Tau razaun iha sentru edukasaun umana signifika, fiar iha ema, iha ninia kapasidade atu aprende, atu deside ho modu livre. Ne’e mak hahalok konfiansa no otimizmu nian iha ema.
Relijiaun elementu desizivu ida atu oreinta ema ba Maromak no halo nia iha kapasidade atu hadomi Nia.
Amorevolezza mak baze ba asaun edukativa hotu. Eduka mak saran an ho ksolok, hodi tranzmite hakmatek ho saran an rasik. Domin ne’e hatudu iha akollimnetu ba foin-sa’e nu’udar ninia an rasik, ho ninia defeitu sira no ho ninia kbiit sira, iha ninia singularidade.
Don Bosco bainhira dirije ba grupu ida “Salezainu Kooperadór Torin o nian iha 1878 dehan nuen’e: “Imi hakarak halo buat di’ak ida? Eduka juventude. Imi hakarak halo buat ruma santu? Eduka juventude. Imi hakarak buat ida santu liu? Eduka juventude. Imi hakarak halo buat divinu ida? Eduka juventude. Eduka juventude. Ida-ne’e mak, entre buat divinu sira, nia mak divinu liu.
Husi ne’e mak mai rikusoin no fafurak Sistema Preventivu nian, atuál no moris iha ita-nia Eskola no sentru edukativu formál no informál sira ne’ebé hasoru emerjénsia edukativa sira no dezafiu sira iha ita-nia tempu ne’e.
(JGusmãoFMA)
