S. Timóteo no S. Tito, bispu no dixípilu S. Paulo nian

S. Timóteo no S. Tito, bispu no dixípilu S. Paulo nian

Ohin, 26 Janeiru, Igreja selebra S. Timóteo hamutuk ho S. Tito. Santu nain rua ne’e sai dixípilu no akompañadór Saun Paulo nian iha ninia viajen misionária no kontinuadade obra santu boot ida ne’e nian iha Asia Menor.

Saun Timóteo

Saun Timóteo moris iha sidade Listra iha Ásia. Inan Eunice – Judeu no aman Gregu – pagaun/jentiu. Ho nia inan ninia fiar Timóteo eduka iha fiar Judaika. Hafoin nia inan no ninia avo Loide konverte ba Kristaun. Timóteo tuir S. Paulo bainhira haklaken iha rai Listra iha ne’ebé Paulo haklaken katak Mesias ne’ebé Judeu sira hein mai husi ema ida naran Jezús Kristu. Iha momentu ne’e kedas Timóteo tuir Paulo. Sai dixípulu, belun no liman-loos S.Paulo no Apóstolu. Ninia naran mosu dala 24 iha Testamentu Foun, iha livru Apóstolu sira nia hahalok no iha surat S. Paulo nian liuliu surat ne’ebé hakerek direitamente ho ninia naran. S. Paulo haruka Timóteo ba fatin sira ne’ebé nia labele ba. Moris ho ksolok iha persigisaun sira tan Kristu. Serbisu nain, obediente no fiar nain. Akompaña S. Paulo iha ninia viajen ba Tesalónika, Filipe, Korintu, Éfesu, Atenas no Roma. Iha tinan 66 sai bispu iha Éfesu hodi lidera Igreja sira iha Asia Menor. Mate iha Éfesu iha tinan 97.

Saun Tito

Ita la hatene nia data moris. Nia mai husi família gregu-pagaun, simu batizmu husi S. Paulo. Konverte tiha ba fiar Kristán tuir S.Paulo no akompaña iha ninia viajen apostólika no mós sai mau-alin  iha misaun. “Ha’u-nia maluk no kolaboradór”, nune’e mak Saun Paulo hakerek iha Surat daruak ba Korintu sira. S. Paulo lori nia ba Jerusalém hodi tuir konsíliu Apostóliku iha ne’ebé akontese momentu krusiál kontroversia kona-ba jentiu sira nia batizmu ne’ebé buka rezolve se presiza ka la presiza halo sirkunsizaun. Nune’e Tito nia prezensa sai símbolu moris valór universál Kristianizmu, nasionalidade, rasa no kultura. Ikus hili sai bispu iha Kreta hafoin ba haklaken mós iha Dalmacia no mate iha ne’ebá.

Evanjellu Lc 10,1-9

«Tuir mai, Nia fihir eskolante hitunulu-resin-rua, hodi haruka sira rua rua atu bá uluk iha sidade no fatin sira ne’ebé Nia atu bá. Nia dehan ba sira: “To’os boot duni, maibé serbisu-na’in sira uitoan de’it. Tan ne’e, imi husu ba to’os-na’in atu haruka serbisu-na’in sira ba nia to’os.3Imi la’o bá. Ha’u haruka imi ba nu’udar bibi-oan sira iha asu-fuik sira leet. Keta lori bukae, kohe eh sandálias. Keta kumprimenta ema ida iha dalan. Imi tama karik iha uma ida, uluknanain imi dehan: ‘Dame ba uma ne’e!’ Iha karik ema dame-na’in ida iha ne’ebá, imi nia dame sei horik ho nia; lae karik, sei fila fali ba imi. Imi hela iha uma ne’ebá, han hemu buat ne’ebé sira iha; basá serbisu-na’in soi atu simu nia kolen. Keta tama uma sai uma sira. Imi tama iha sidade ida no sira simu imi karik, imi han buat ne’ebé sira fó ba imi. Fó isin diak ba ema moras sira iha ne’ebá, hodi hateten ba sira: ‘Maromak-Nia reinu besik ona imi’»

Reflesaun

Ohin ita selebra memória santu sira Timóteo no Tito, bispu. Eskolante S. Paulo na’in rua ne’e laran-luak atu dehan “sim” ba Na’i. Ho ksolok sira hala’o sira-nia misaun, maski hasoru difikuldade iha pregasaun sira mantein fiél, iha kapasidade atu supera no fó sasin.

«To’os boot duni, maibé serbisu-na’in sira uitoan de’it. Tan ne’e, imi husu ba to’os-na’in atu haruka serbisu-na’in sira ba nia to’os. Imi la’o bá. Ha’u haruka imi ba nu’udar bibi-oan sira iha asu-fuik sira leet. Keta lori bukae, kohe eh sandálias» (Lc 10,2-4). Iha-ne’e iha xave rua ne’ebé ho serteza santu na’in rua ne’ebé hala’o: orasaun (husu Na’i atu ema barak hakarak kontinua sai Ninia dixípulu sira); kore-an atu bele tuir Nia (Saida mak kria difikuldade atu ita sai maklorik Liafoun Di’ak nian?).

Ohin mós ita simu bolun husi Na’i atu fó sasin. Nia konvoka ita atu sai ninia “kolaboradór/a sira”.. «Saun Paulo buka tulun husi kolaboradór sira atu hala’o ninia misaun sira. (…). Evidente katak nia halo buat hotu mesak, maibé hetan apoiu husi ema sira konfiansa nian ne’ebé partilla ninia susar no responsabilidade sira» (Bento XVI). Santu sira, Timóteo no Tito hatene lori Evanjellu ba fatin oioin Ázia Menór nian, konfirma iha fiar komunidade sarani barak ne’ebé presiza apoiu atu la’o bá oin.

«Imi tama karik iha uma ida, uluknanain imi dehan: ‘Dame ba uma ne’e!’ Iha karik ema dame-na’in ida iha ne’ebá, imi nia dame sei horik ho nia; lae karik, sei fila fali ba imi» (Lc 10,5-6). Fuan husi anúnsiu Evanjellu nian mak dame. Santu sira-ne’e lori Na’i nia dame iha-ne’ebé de’it sira bá: di’ak tebes se ita – iha fatin hotu iha horik bá – ita lori ba hotu Jezús nia dame auténtika, atu partisipa iha Eukaristia no desfruta Ninia hanorin sira. Ba ne’e, Santu Agostinha hameno: «Se ó hakarka sia mediadór pasífiku entre belun na’in rua ne’ebé hatata malu, hahú sai pasifikadór ho an rasik; iha  ó-nia laran, kiha-ne’ebé karik ó kontinua funu ho an rasik. Tenke hadame an uluk».