Dili – Iha 13 Fevereiru, Irmán Perpétua nain 38 husi Timor no Irmán sira husi Jakarta no Sumba liuhusi online, halo enkontru ho Me. Cecilia del Mondo FMA ne’ebe nu’udar responsavel iha Ambito Formasaun Permanente nian. Enkontru ida ne’e nu’udar Formasaun ba Irmán Perpétua sira no Me. Cecilia halo aprezentasaun dokumentu “Dom Fidelidade nian, Ksolok Perseveransa nian ho sub-tema “ Hela iha Hau nia domin.”(João 15,9)

Iha aprezentasaun kona ba Dokumentu foun ne’e, iha introdusaun badak ne’ebe dehan: “Ita nia tempu mak tempu prova nian : “Difisil atu moris nu’udar ema konsagrada iha mundu aktual.” Papa Francisco dehan: “Ita bele dehan katak iha momentu ida ne’e ema konsagrada sira nia fidelidade tau iha prova. Iha emorajia abandonu nian ne’ebe halo fraku vida konsagrada no Kreda nia moris rasik. Abandonu barak preokupa ita. Saida mak akontese ba vida konsagrada? Congregazione per gli istituti di vita consacrata e le societa’ di vita apostolica halo dokumentu ne’e atu elabora no propoe indikasaun ruma ka linea. Intervensaun preventivu nian no akompaña mentu nian, no mos fornese kongregasaun sira norma sira lei kanonika nian no pratika sira Kongregasaun Institutu Vida konsagrada nian ne’ebe tenke respeita iha situasaun sensitivu no difisil sira ne’e Iha dokumentu ne’e fahe ba parte tolu:

LO SGUARDO E L’ASCOLTO (Hateken ne’ebe atentu no rona ne’ebe sinseru) Ba sira ne’ebe esperimenta difikuldade, neon –todan ka krisi iha vida konsagrada nian. Laos normal ne’ebe depois periodu naruk formasaun inisial ka tinan barak iha vida relijiosa bele to’o desisaun atu husu separasaun husi Institutu. Maski nune’e, ohin hanesan horiseik, “ ema konsagrada no ministru barak Maromak nian, iha silensiu dedika sira nia an. Kontinua atu fiar no haklaken ho aten brani Evanjellu grasa no laran sadia nian ba ema hotu, hamrook ba rasaun atu moris,atu hein no atu hadomi. Ohin ita simu bolu atu hateke ho matan- moris no rona ho atensaun ita nia Irmán no irmao sira ne’ebe esperimenta frakeza , limite, susar ka krisi. Iha mos nia kausa lubuk ida ne’ebe mai husi an rasik no ema seluk, nomos kuran vida espiritual, lakon sensu hola parte nian no problema afetiva.

RAVVIVARE LA CONSAPEVOLEZZA: (Hamoris fali konxiensia. Iha ne’e mensiona kona ba) Fidelidade no perseveranza: Lao hamutuk. Oin rua iha medalia hanesan: Fidelidade mak Maromak nia don hetan iha Kristu nia manifestasaun tomak no frutu/fuan Espiritu Santu nian. Perseveransa mak resposta fiel iha tempu to’o mate. Ema ne’ebe fiel tau hamutuk memoria (pasadu)no presente. Ida ne’e mak halo nia persevere. Memoria Dei sustenta perseveranza tan koñese no hanoin fali Na’i nia hahalok sira. Memoria Dei envolve ema nia fuan, ne’ebe vontade no neon nia tuur-fatin. Prosesu ba dixernimentu kondivisu no husik An atu ema akompaña iha tempu prova nian: dimensaun komunitaria. Hare vida konsagrada nu’udar Laboratorio moris nian, iha ne’ebe hodi relasaun ho ema seluk “ita aprende atu hadomi Maromak, atu hadomi ita nia irmao no Irmán sira ne’ebe ita moris hamutuk, atu hadomi umanidade ne’ebe presisa Maromak nia laran sadia no solidariedade fraternu. (no.45)

LA SEPARAZIONE DALL’ISTITUTO (Separasaun husi inst itute) Regulamentu kanoniku no prosedimentu ordinariu husi ministeriu vida konsagrada nia. Rezultadu sira husi prosesu dixernimentu sira ( hanesan auzensia husi komunidade, demisaun husi Institutu,separasaun husi Institutu, esklaustrasaun )etc) sei avalia e akompaña tuir norma sira estabelese iha Direitu universal no direitu propriu.Susidiu normativu ida ne’e diriji ba ezersisiu responsabilidade kondivisu nian: husi parte ida ne’ebe akompaña prosesu sira dixernimentu nian no husi parte ida ne’ebe konxiente kona ba nia desisaun sira.

Iha konkluzaun ko’alia kona-ba:

Imi hela iha Ha’u nia Domin ( João 15,9). Ida ne’e mak pedidu ne’ebe Jezus halo ba Nia dixipulu sira durante Han ikus nian, moluk Nia Paixaun. “Hela iha Ha’u” mak kbiit ba ema konsagrada nia vokasaun. Ida ne’e mak orden ida (imperativu) no mos entrega ida ba Nia eskolante sira horiseik no ohin, partikularmente ba ema konsagrada sira ne’ebe hasoru desafiu atu moris iha mundu sekularizadu, ho risku atu lakon fervor no ksolok doasaun nian ba Kristu no ba Igreja.

Tur iha meza, iha klima intimidade no kondivisaun nian, Jezus loke nia Fuan Oan nian atu transmete ba eskolante sira, nu’udar testamentu, Domin ne’ebe laos de’it Nia iha no fo maibe Domin ne’ebe Nia an rasik. Domin ne’e’ mak Nia Aman nia Domin ba Nia.

Ho Aman nia Domin iha sira, dixipulu sira tenke fo fuan ne’ebe asegura jeneratividade autentiku. ATU HELA mak atu persevera. Dixipulu sira bele hela iha Jezus nia Domin se sira observa Nia Ukunfuan sira no rona dosil ba Nia Liafuan , ne’ebe transforma dixipulu sira nia fuan no estabelese relasaun autentiku no kontinua ho Jezus. Atu hela iha Jezus nia Domin haraik fekundidade no ksolok nakonu.

Nakonu ho ksolok no domin ami hakarak agradese ba Me. Cecilia ne’ebe ho generozidade no laran manas fahe on aba ami Madre nia matenek, tempo no domin atu gia no forma ami ho dokumentu furak ida ne’e. Ami mos agradese ba Madre Ispetrora, Me. Alma ne’ebe nafatin preokupa baa mi nia moris no fo tempo no spasio mai ami atu kontinua forma an ho formasaun oi-oin. Agradese mos ba suporta no tulun hotu husi parte oioin. Obrigada Wain.

(Noemia de Deus, FMA)