Iha loron 15 Agostu, Kreda selebra solenidade Asunsaun Maria nian ba Lalehan. Maibé sá loos diferensa entre Maria nia Asunsaun no Jezús nia Axensaun? Maria nia Asunsaun, nune’e mós Jezús nia Axensaun, iha nu’udar denominadór komún, fim últimu, katak klamar no isin nia glorifikasaun rohan-laek.

Maibé ita hetan diferensa iha aspetu rua:

1) Grau glorifikasaun nian: naturalmente másimu ba Jezús, inferiór, maski boot liu ba Maria Virjen.

2) Modalidade: iha Maria Asunsaun akontese tan virtude divina, Maromak mak glorifika Na’i-Feto tanba ninia virtude estraordinária sira; iha Jezús, Axensaun realiza tanba virtude rasik basá Nia rasik Maromak, i nune’e nia iha podér atu sae ba Lalehan, maibé nu’udar Maromak nia Oan-Mane no parte Santíssima Trindade nian nia mós Aman mak hasae nia ho modu misteriozu.

Iha festa Maria nia Asunsaun ba Lalehan, katak Maromak foti sae Maria ba Lalehan, ita hanoin kona-ba Maria nia pozisaun no situasaun. Se iha Timor mak feto ida sai ministru ida nia inan nia sente nia boot hotu… Maria fali, hanesan ita haree iha Magnificat, nia la hahí nia an, maski nia Maromak nia Inan. Nia konsidera nia an “atan-feto folin-laek” ne’ebé Maromak mak hateke ba nia ho laran-sadia.

D. Carlos Filipe iha nia omilia hateten liuliu ba joven sira ne’ebé hakarak sai boot, atu aprende husi Na’i-Feto. Mensajen ba sarani hotu-hotu, liuliu juventude sira: “Keta tau neon ba rikusoin mundu nian. Ita hotu peregrinu ho destinu ida: ‘lalehan’. Ita mós iha ita-nia asunsaun se ita moris hanesan Na’i-Feto… Ohin loron iha filozofia foun… virtude sira la serve buat ida. Iha de’it mak ‘hiper’. Hiper-osan, hiper-podér, hiper-materializmu, hiper-teknolojia, hiper-siénsia… Juventude hanoin de’it goza, atu iha kedas no agora… hakarak goza, maibé ba saida? Buat sira ne’e hotu mak meius, la’ós finalidade, iha buat seluk importante liu teknolojia, siénsia… Ita nia moris nia rohan mak Lalehan….No Na’i-Feto hatudu ona katak ita ema iha ita-nia asunsaun” (Dom Carlos Filipe X.B. iha omilia 15-8-2016).

Loos duni, “Maria mak realizasaun konkreta sarani perfeitu ida-nian. Maria hamriik iha ita-nia parte. Jezús Kristu mós husi ita-nia parte tanba nia ema-mane, maibé Nia mós Maromak. Maria fali, nia ida loloos hanesan ita. Buat ne’ebé nia sai, ita mós tenke sai. Tanba ne’e mak Maria familiár liu ho ita. No tanba ne’e mak ita hadomi nia” (Karl Rahner).