Ho orasaun Taizé hametin komuñaun ho Maromak

Ho orasaun Taizé hametin komuñaun ho Maromak

Baucau – Loron 15 Jullu, iha salaun parokiál Baucau, hala’o orasaun Taize hamutuk, ne’ebé partisispa husi foinsa’e no Madre sira. Foin-sa’e sira ne’ebé marka prezensa iha atividade ida ne’e, mai husi komunidade sira inspetoria TIN nian, husi komunidade Beata. Romero Kailaku, komunidade, Venilale komunidade MM no M.A, komunidade Laga, komunidade Fuiluro husi SDB & FMA, komunidade Balide, komunidade Euzebia no Saun José Comoro no komunidade Sta. Teresa D’Avila Baucau. Partisipante sira ba atividade ida ne’e joven 75 inklui mós Irmán sira. Atividade ida ne’e hala’o durante minutu 45 nia laran, ne’ebé gia husi Ir Alma Castagna, FMA.

Molok atu hahú orasaun Taize, madre Alma fahe oituan kona istória Taize.:

“Buat hotu hahú iha tinan 1940 bainhira frei Roger, ho tinan 25, husik Suisa, iha ne’ebé nia moris, no ba hela iha Fransa, nia inan nia rai, Ba tinan ruma nia tenke deskansa tanba hetan TB, no iha tempu ne’ebá nia sente katak Maromak bolu nia atu hari’i komunidade ida. Bainhira hahú Funu Mundial Daruak nia hakotu atu tulun ema iha susar laran. Iha Taizé, knua ida besik balisa ho soldadu alemanu sira, nia hetan uma ki’ik ida, iha ne’ebé komesa simu refujiadu sira ne’ebé halai husi funu, Nia bolu nia alin feto atu ba tulun.

Iha 1942 nazista sira deskobre ninia atividade, nune’e frei Roger tenke halai fali ba Suisa. Iha ne’e nia hahú vida komunitaria ho ninia maluk ruma. Iha 1944 sira bele fila fali ba Taizé.

Iha 1945 advogadu foin-sa’e ida propoin ba sira atu simu oan kiak sira husi funu. Tanba balun ki’ik liu, Fr. Roger bolu fali ninia alin atu sai inan ba oan kiak sira.

Neineik foin-sa’e mane balun hakbesik sira-nia fatin no iha loron Paskua 1949, na’in 7 empeña an atu moris ba nafatin iha selibatu, moris komunitaria no moris iha simplisidade. Entre 1952 no 1953 durante retiru naruk ida. Fr Roger hakerek regra Taizé nian, hodi fó hanoin ba maluk sira katak buka buat ne’ebé esensiál permite hala’o moris komunitaria. Husi momentu ida ne’ebá komunidade loke odamatan ba foin-sa’e no adultu sira ne’ebé hakarak halo esperiénsia kona-ba moris simples no orasaun. Foin-sa’e sira to’o Taizé husi mundu tomak, sira fahe moris ho frater sira: serbisu, estuda, reza.
Ema ida la husu kona-ba sira-nia relijiaun: ida-idak mak livre atu reza ka lae. Sinu lian dala 3 atu bolu ema hotu ba reza: buat hotu para, serbisu, fahe esperiénsia, estudu bibliku… sira hotu (dala ruma rihun ba rihun) ba reza hamutuk ho frater sira. Iha orasaun ida-idak fó tempu badak ba silénsiu no Maromak nia Liafuan atu ida-idak bele komprende Maromak Nia hakaran no moris tuir. Ida ne’e mak istoria kona ba Taize.

Iha foin-s’ae balun ne’ebé fahe sira nia esperiensia kona ba orasaun Taize.

  • Maria Lurdes ( Kursus 2017): mai ha’u esperiensia orasaun Taize ne’ebé ha’u tuir hamutuk ho Madre Alma, madre sira seluk no ami nia maluk foinsa’e sira husi komunidade ida-idak, ha’u sente haksolok tebes no ha’u sente buat foun ida mai ha’u tanba primeira vez mak ha’u espereinsia orasaun taize ne’e. Iha orasaun Taize nia laran parte ne’ebé ha’u gosta liu mak iha tempu haklaken Maromak nia liafuan, hafoin nonok minutu ruma hodi reflete fali evanjellu ne’ebé ha’u rona hodi kompara ba ha’u nia –an rasik, no parte ida tan mak orasaun intersesaun nian, ne’ebé ita reza ba ema hotu ne’ebé ita hatene no mos ba sira ne’ebé ita lahatene, ha’u bele dehan katak orasaun ida ne’e la’os hanoin ita nia an deit maibé ba ema hotu ne’ebé ita hatene.
  • Leonisia Marcela Guterres (ETA III): Orasaun Taize ne’ebé ha’u tuir, ha’u sente buat foun ida mai ha’u, tanba ha’u seidauk esperiensia tuir orasaun hanesan ne’e, tan ne’e ha’u sente haksolok tamba ha’u bele hatene oinsa reza orasaun Taize no mos hatene Taize nia istoria, ha’u agradese tebes tamba ha’u bele hola parte iha orasaun taize horseik iha Baucau, obrigada ba madre Baty ne’ebé fo oportunidade ba ha’u, ha’u espera aban bairua ha’u bele hetan tan oportunidade hanesan ne’e. Esperiensia ne’ebé ha’u gosta liu iha parte tolu.
    • Wainhira madre Alma esplika kona ba oinsa taize nia istoria
    • Fo fatin ba Maromak nia liafuan no ba silensiu, liu-liu hametin ita nia komuñaun ho Maromak.
    • Iha parte ikus nian mak partisipantes hotu livre hato’o sira nia intensaun liu husi orasaun intersesaun hodi reza ba ema hotu.